تبيين بداهت حسن عدالت با تكيه بر مفهوم و جايگاه عدالت در نظام ارزش‌ها

Exposition of the Noetic Quality of the Goodness of Justice on the basis of the Concept and Position of Justice in the Value System

از پرسش‌هاي مهم مرتبط با حوزۀ علم كلام و مباحث معرفت‌شناسانه در موضوع عدالت، آن است كه چگونه مي‌توان بر حسن، عدالت معرفت يافت؟ نوشتار حاضر درصدد است با استفاده از روش كتابخانه‌اي در گردآوري اطلاعات و همچنين به‌كارگيري روش توصيفي ـ تحليلي در پردازش اطلاعات به اين پرسش پاسخ گويد. دستاورد پژوهش را مي‌توان در موارد زير خلاصه كرد كه اولاً ادراك حسن عدالت و قبح ظلم امري بديهي است؛ ثانياً رأي بر بداهت آن منوط به درك صحيح از مفهوم عدالت و همچنين جايگاه آنها در هندسۀ نظام ارزش‌هاست؛ با اين توضيح كه با تبيين صحيح مفهوم عدالت به‌مثابۀ «وضع بايسته و مطلوب» و جايگاه عدالت به‌عنوان نظام چينش مطلوب ارزش‌ها در كنار هم (نه در كنار عدالت)، حسن آن بالبداهه و بدون نياز به هيچ استدلال مكمل نتيجه خواهد شد.

One of the important questions related to the field of theology and epistemological discussions in the subject of justice is how to recognize the goodness of justice? This study seeks to answer this question, using a library based method in collecting the information and a descriptive-analytical method in the information processing. The research findings can be summarized as follows: first, the perception of the goodness of justice and ugliness of oppression is a self- evident truth; second, showing one’s opinion on its self-evident depends on a correct understanding of the concept of justice as well as in the geometric design of the value system. With this explanation which correctly defines the concept of justice "as a proper and desirable state" and the position of justice as a system of desirable way of pulling values together (not together with to justice), its goodness will be self- evidence without the need for any evidence to confirm it.