«رويكرد اسلام به «اخلاق مداري» و «قانونمندي» در پيشگيري از جرم

The Islam's Approach towards "Morality" and "Rule of Law" in Crime Prevention

زمينه و هدف ‌: پيشگيري از جرم، امروزه يكي از مهم‌ترين اولويت‌هاي دولت‌ها است زيرا جرم، به هر شكل و در هر سطحي كه ارتكاب يابد، نظم اجتماعي را مختل مي‌كند و كيفيت زيست سالم را كاهش مي‌دهد. هر نوع سياست‌گذاري، تعيين راهبرد، برنامه و فعاليت درزمينة پيشگيري از جرم بايد با معيارهاي الهي منطبق باشد. رعايت اصل تعادل و انصاف كه در حقوق جزا و جرم‌شناسي به قانون و هنجار تعبير مي‌شوند ازجمله قيودي است كه اجازة هر نوع رفتاري را به متوليان نظام عدالت كيفري به بهانة پيشگيري از جرم نمي‌دهد. معيار نخست، ناظر بر اموري مانند حريم خصوصي شهروندان است. معيار دوم نيز راجع به تقيد كامل مجريان سياست‌هاي پيشگيرانه به قوانين و مقررات جاري كشور است؛ بر اساس اين دو معيار، پيشگيري از جرم هم حريم خصوصي شهروندان را نقض نمي‌كند و هم همگان را ملزم به رعايت قانون مي‌كند. در رويكرد اسلامي، هر دو مؤلفه موردتأكيد بوده و شواهد نقلي و عقلي فراوان نيز براي اثبات اين موضوع، قابل‌ارائه است. روش: اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي انجام گرفته است. اسناد مورداستفاده، انواع متون اسلامي شامل كتب و مقالات، آيات و روايات، كتب جرم‌شناسي و حقوقي مرتبط با موضوع تحقيق است. در اين پژوهش تمام اسناد و مدارك كه در متون اسلامي ذكر شده و مرتبط با موضوع بوده، گردآوري و در راستاي اهداف پژوهش مورداستفاده قرار گرفته است. يافته‌ها ‌و نتيجه‌گيري: پيشگيري از جرم امري ضروري و حياتي است اما برخي هنجارها و قواعد الهي و بشري، راهبردها و برنامه‌هاي پيشگيري از جرم را محدود مي‌كنند. نظام عدالت كيفري نبايد به سمتي حركت كند كه به نام پيشگيري از جرم، هنجارهاي مهم و غير خدشة بشري را ناديده بگيرد و رسيدن به هدف مطلوب كاهش ارتكاب جرم، نبايد با هر ابزار و وسيله‌اي به دست آيد. از اصلي‌ترين قيدهاي پيشگيري از جرم رعايت موازين حقوقي و اخلاقي است.

Background and objectives: Crime prevention is one of the most important priorities of governments today because crime, in any form and at any level, disrupts social order and reduces the quality of healthy living. Any policy, strategy, program, and activity in the field of crime prevention must conform to divine standards. Observance of the principle of balance and fairness, which is interpreted as law and norm in criminal law and criminology, is one of the restrictions that do not allow any kind of behavior to those in charge of the criminal justice system under the pretext of crime prevention. The first criterion oversees matters such as citizens' privacy. The second criterion is about the full adherence of preventive policy makers to the current laws and regulations of the country. According to these two criteria, crime prevention does not violate the privacy of citizens and requires everyone to abide by the law. In the Islamic approach, both components are emphasized and a lot of narrative and rational evidence can be provided to prove this issue. Methodology: This research has been conducted using descriptive-analytical method. The documents used are various types of Islamic texts, including books and articles, verses and narrations, criminology and legal books related to the subject of research. In this research, all the documents mentioned in Islamic texts and related to the subject have been collected and used in line with the objectives of the research. Findings and results: Crime prevention is necessary and vital, but some divine and human norms and rules limit crime prevention strategies and programs. The criminal justice system should not move in a direction that ignores important and non-human norms in the name of crime prevention, and the desired goal of reducing crime should not be achieved by any means. One of the main constraints of crime prevention is the observance of legal and moral standards.