سلنيوم و دوز مصرفي آن در پيشگيري از بيماري‌ها

سلنيوم يك ماده معدني ضروري است كه به طور طبيعي در خاك، آب و برخي مواد غذايي يافت مي‌شود. امروزه سلنيوم به عنوان آنتي‌اكسيدان، يكي از عناصر ضروري در بدن انسان به شمار مي‌رود. اگرچه بدن انسان روزانه به مقدار كمي از سلنيوم نياز دارد؛ اما مطالعات اخير نشان داده‌اند كه همين مقدار كم سلنيوم براي حفظ عملكرد طبيعي بدن ضروري است. انتخاب دوز مطلوب مصرف سلنيوم امري دشوار است و با توجه به مطالعات متعددي كه در اين بررسي انجام شده؛ به‌نظر مي‌رسد كه مكمل روزانه 31.5 تا 200 ميكروگرم سودمند باشد. مقالات منتشر شده در پايگاه‌هاي اطلاعاتيPubMed ، Web of Science، Google Scholar و SCOPUS بر اساس كليدواژه‌هاي سلنيوم، اكسيدان، آنتي‌اكسيدان، ديابت، سرطان، سميت، بيماري قلبي و بيماري كبدي غربال و جمع‌آوري شدند. اين واژه‌هاي كليدي به خاطر نقش آنتي‌اكسيداني سلنيوم و همچنين نقش پررنگ اكسيداسيون در پيشرفت اين بيماري‌ها انتخاب شدند. از تعداد 150 مقاله منتشر شده در فاصله زماني 20 ساله طي سال‌هاي 2000 تا 2020 استفاده گرديد. مطالعاتي كه در زمينه نانوسلنيوم‌ها، مكمل‌هاي غيرخوراكي و بيماري‌هاي ناشي از عوارض بيماري زمينه‌اي سندرم متابوليك ايجاد شده بودند؛ از مطالعه خارج شدند و در نهايت تعداد 121 مقاله وارد مطالعه گرديد. تعداد محدودي از مطالعات نشان داده كه بيماران مبتلا به اختلالات متعدد، ممكن است نسبت به افراد سالم نياز به مصرف دوز بالاتري از سلنيوم (82.4200 ميكروگرم) داشته باشند. در اين مطالعه، نقش آنتي‌اكسيداني سلنيوم در اختلالات متابوليك مزمن از جمله هيپرليپيدمي و هيپرگليسمي و برخي سرطان‌ها بررسي شده است. همچنين اهميت باليني كمبود سلنيوم در بيماري‌هاي متابوليك و نيز مشاهدات باليني و تجربي در مورد اثر مكمل‌هاي غذايي سلنيوم در درمان بيماري‌هاي متابوليك مزمن مانند ديابت، آرتروسكلروزيس و سرطان‌ها به‌طور خلاصه ذكر شده است. به‌علاوه سميت و دوز توصيه شده سلنيوم مورد بحث قرار گرفته است.