برهمكنش نانو ذره اكسيد روي و اسيد هيوميك بر جوانه‌زني بذر گياه كلزا (Brassica napus L.)

اسيد هيوميك با اتصال به سموم زيستي مختلف مي تواند سميت و تحرك آن‌ ها را در محيط هاي مختلف تغيير دهد؛ بنابراين اثر متقابل نانو ذرات و اسيد هيوميك از ديدگاه زيست ‌محيطي به ‌طور خاص مورد توجه است. هدف از اين پژوهش بررسي اثر سميت نانو ذره اكسيد روي بر گياه كلزا در مرحله جوانه‌زني، و همچنين بررسي اثرات اسيد هيوميك بر كاهش سميت اين نانوذره در محيط آزمايشگاه بود. آزمايش با ۹ غلظت نانو ذرات اكسيد روي شامل۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۷۵۰، ۱۰۰۰، ۱۲۵۰، ۱۵۰۰، ۱۷۵۰، ۲۰۰۰ ميلي‌گرم در ليتر و اسيد هيوميك در ۲ غلظت ۰، ۱۰۰ ميلي‌گرم در ليتر، در ۳ تكرار به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي انجام گرفت. نتايج نشان داد كه با افزايش غلظت نانو ذره اكسيد روي، ميزان فعاليت آنزيم سوپراكسيدديسموتاز، آسكوربات پراكسيداز، كاتالاز و پراكسيداز افزايش يافت در حالي كه ميزان پروتئين روندي كاهشي را نشان داد، و كاربرد اسيد هيوميك باعث كاهش اثرات سميت ناشي از نانو ذره اكسيد روي شد. با افزايش غلظت نانو ذره اكسيد روي، شاخص‌هاي جوانه‌زني (درصد نهايي جوانه‌زني، انرژي جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني و شاخص بنيه بذر) كاهش يافت. با اين‌حال تيمار با اسيد هيوميك باعث افزايش شاخص‌هاي جوانه‌زني و ميزان فعاليت آنتي‌اكسيدان در گياه شد و با محافظت گياه در برابر سميت نانو ذرات اكسيد روي، باعث كاهش خسارت هاي ناشي از سميت آن گرديد.