بررسي وضعيت عناصر غذايي در خاك و گياه برخي رويشگاه هاي طبيعي گياه دارويي مريم گلي خليجي

مريم گلي خليجي (Salvia santolinifolia Boiss.) گياهي چندساله و معطر از خانواده نعناع مي باشد كه به صورت خودرو در ايران مي رويد. در اين پژوهش، به منظور بررسي وضعيت عناصر غذايي پرمصرف (كلسيم، منيزيم، پتاسيم و فسفر) و كم مصرف (مس، آهن، منگنز، روي، موليبدن، كبالت، نيكل و كروم) خاك و برگ مريم گلي خليجي در چهار رويشگاه در استان هرمزگان شامل آبماه، قطب آباد، دو راهي ميمند و سيرمند در سال هاي 1396 تا 1397، آزمايشي در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار صورت گرفت. تعداد 30 گياه به صورت تصادفي از هر رويشگاه تهيه و پس از جداسازي برگ از ساير قسمت ها، به سه گروه 10تايي جهت آزمايش تقسيم شدند. همراه با نمونه برداري از گياهان، نمونه هاي خاك از محدوده اطراف ريشه جمع آوري و پارامترهاي فيزيكي و شيميايي و عناصر غذايي هر نمونه با استفاده از دستگاه پلاسماي جفت شده القايي (ICPOES) در آزمايشگاه تعيين گرديد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آناليز واريانس و مقايسه ميانگين ها با استفاده از نرم افزار آماري SAS ver. 9.4 انجام شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس عناصر پرمصرف و كم مصرف غذايي در خاك و برگ رويشگاه هاي مورد مطالعه نشان داد كه از نظر چهار عنصر پرمصرف و هشت عنصر كم مصرف، در سطح يك درصد اختلاف معني داري بين رويشگاه هاي مختلف وجود دارد. در پژوهش حاضر، با تغيير بافت خاك رويشگاه هاي مورد مطالعه از لومي شني به لومي سيلتي تجمع عناصر پرمصرف و كم مصرف در خاك و برگ افزايش نشان داده است؛ به طوري كه رويشگاه هاي قطب آباد و سيرمند بيشترين انباشت عناصر را داشتند. تجمع عناصر پرمصرف در هر چهار رويشگاه در برگ بيشتر از خاك بوده و از نظر عناصر كم مصرف، عكس اين وضعيت مشاهده گرديد. ارزيابي عناصر غذايي پرمصرف و كم مصرف در خاك و برگ رويشگاه هاي طبيعي گونه S. santolinifolia در استان هرمزگان نشان داد تغيير غلظت عناصر غذايي در رويشگاه هاي مختلف به شرايط محيطي منطقه از جمله نوع سنگ مادري، خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك، وضعيت و شكل پستي بلندي، ارتفاع از سطح دريا، شرايط اقليمي و ساير عوامل بستگي دارد كه اطلاع يافتن نسبت به اين عوامل، مي تواند در انتخاب رويشگاه ثانويه جهت تسريع فرآيند اهلي سازي اين گونه كمك كند.