مروري بر مطالعات مديريت زراعي در كاهش انتشار گاز گلخانه‌اي نيتروز اكسايد از خاك‌هاي كشاورزي

انتشار گازهاي گلخانه اي دي اكسيد كربن (CO2)، نيتروز اكسايد (N2O) و متان (CH4) به آتمسفر و اثرات آن ها بر تغيير اقليم يكي از بزرگترين نگراني هاي امروزي است. فعاليت هاي كشاورزي به دليل تأثير قابل توجه بر پويايي كربن و نيتروژن، داراي اثرات مستقيم و غيرمستقيم بر انتشار گازهاي گلخانه اي از خاك مي باشد. نيتروز اكسايد گاز گلخانه اي قوي بوده و پتانسيل گرمايش جهاني آن 298 برابر بيشتر از دي اكسيد كربن است. بيشترين ميزان انتشار نيتروز اكسايد مربوط به فعاليت هاي كشاورزي بوده و به طور عمده از طريق فرآيندهاي نيترات سازي و نيترات زدايي در خاك ها اتفاق مي افتد. عوامل مختلف زيست محيطي و مديريتي تأثير قابل توجه بر تشكيل و انتشار اين گاز گلخانه اي دارند. اين مقاله مروري، قابليت روش هاي مختلف مديريت زراعي را براي كاهش انتشار نيتروزاكسايد از خاك هاي كشاورزي ارزيابي مي كند. مديريت صحيح بقاياي گياهي، بكارگيري روش هاي نوين خاك ورزي حفاظتي و آبياري و همين طور گنجاندن محصولات لگوم در تناوب از جمله راهكارهاي موثر در كاهش انتشار نيتروز اكسايد هستند. همچنين بهبود كارايي مصرف نيتروژن با استفاده از بازدارنده هاي نيترات سازي، اوره آز و كودهاي آهسته رهش منجر به كاهش تشكيل و انتشار اين گاز مي گردد. تشخيص منشأ انتشار نيتروز اكسايد با استفاده از فناوري هاي نوين نيز اهميت قابل ملاحظه اي در انتخاب و اجراي عمليات زراعي مطلوب و در نتيجه جلوگيري از انتشار بيشتر اين گاز گلخانه اي دارد. بنابراين با توجه به پتانسيل قابل توجه مديريت صحيح زراعي در كاهش انتشار اين گاز، بكارگيري و عملياتي نمودن هر يك از راهكارهاي مديريتي ارائه شده در اين مقاله مي تواند سهم قابل توجهي در كاهش انتشار گاز گلخانه اي نيتروزاكسايد از خاك و در نتيجه جلوگيري از پديده تغيير اقليم و گرمايش جهاني و همچنين افزايش توليد پايدار محصولات كشاورزي به دنبال داشته باشد.