تحليل گفتمان انتقادي نامه‌هاي امام علي عليه‌السلام به عبدالله بن عباس

شناسايي گفتمان مديريت اسلامي مي تواند هم براي رهبران و هم براي افرادي كه مسئوليتهاي مديريتي بخشي از جامعه را بر عهده دارند، بسيار راه گشا باشد. هدف اين مقاله تحليل گفتمان انتقادي نامه هاي امام علي به عبدالله ابن عباس است؛ به همين دليل با روش كيفي و با استفاده از تحليل گفتمان انتقادي فركلاف به بررسي و تحليل نامه‌هاي امام علي به عبدالله بن عباس حاكم بصره پرداخته شده است. اين نامه‌ها هفت عدد است و تحليل گفتمان انتقادي در سه سطح انجام شده است. در سطح توصيف ويژگيهاي مهم زبانشناختي نامه‌ها به منظور شناسايي نظم گفتماني حاكم بر آنها مورد بررسي قرار گرفته است. در تفسير تلاش شده است كه اين نظم گفتماني در پرتو ويژگيهاي متني و هم چنين شرايط توليد اين متون در دوره امام علي(ع) تفسير شود. هم چنين در سطح تبيين تلاش شده است تا رابطه نظم گفتماني با متن و بستر اجتماعي ـ سياسي آن تبيين شود. به طور كلي يافته ها نشان مي‌دهد كه در نظم گفتماني امام علي تنها يك پركتيس يا عمل گفتماني قابل شناسايي است و آن پركتيس گفتماني امام ـ كارگزار است. امام علي در سطح پركتيس گفتماني امام ـ كارگزار انواع مختلف گفتمانها را براي مفصل بندي نظم گفتماني يا همان گفتمان مديريت اسلامي در نامه هايشان به كار گرفته اند. به طور كلي شش گفتمان در مفصل‌بندي پركتيس گفتماني امام ـ كارگزار براي توليد نظم گفتمان مديريت اسلامي به كار گرفته شده كه عبارت است از: گفتمان مديريت عدالتگرا و حق گو، گفتمان گشاده رويي مديريتي، گفتمان مداراي مديريتي، گفتمان سرنوشتگرا، گفتمان شهادتگرا و گفتمان دنياگريزي.