تدوين و اعتباريابي الگوي يادگيري سيّار مبتني بر شبكه هاي اجتماعي در آموزش عالي ايران

Developing and explaining the mobile-based learning model of social networking in higher education in Iran

هدف از پژوهش حاضر تدوين و اعتباريابي الگويي براي يادگيري سيّار مبتني بر شبكه هاي اجتماعي در آموزش عالي ايران در سال تحصيلي 99-1398 بود. روش پژوهش در اين مقاله از نوع آميخته از نوع اكتشافي متوالي بود. ابتدا بر اساس روش كيفي و مشخصاً بر مبناي انجام مصاحبه با خبرگان موضوع، به استخراج ابعاد، مؤلفه ها و شاخص‌هاي مفهوم يادگيري سيّار پرداخته‌شده و سپس در مرحله كمّي، بر اساس روش پيمايشي و با تدوين پرسشنامه برگرفته از شاخص‌هاي مرحله كيفي و پس از پياده‌سازي يك دوره يادگيري درس «مباني آماري» مبتني بر شبكه اجتماعي WhatsApp، از 300 نفر از شركت‌كنندگان با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه اي مرحله اي انتخاب شدند كه در اين دوره پيمايش مبتني بر پرسشنامه مذكور انجام گرفت و بر اساس داده هاي آن -كه 281 پرسشنامه معتبر بود- به اعتباريابي و بررسي ساختار عاملي الگوي يادگيري سيّار در آموزش عالي پرداخته شد. جامعه آماري پژوهش در بخش كيفي متخصصان دانشگاهي و كارشناسان تكنولوژي آموزشي كه از اين جامعه نمونه اي به حجم 15 نفر به استناد پژوهشهاي معتبر پيشين با استفاده از روش نمونه‌گيري گلوله برفي انتخاب شدند و در بخش كمّي دانشجويان دانشگاه‌هاي دولتي و آزادشهر تهران بود. تحليل داده ها در بخش كيفي بر اساس تحليل محتوي موضوعي و در بخش كمّي بر اساس تحليل عاملي تأييدي و اكتشافي بود. يافته هاي پژوهش در بخش كيفي نشان داد كه الگوي يادگيري سيّار داراي 4 بعُد و 24 مؤلفه است. اين ابعاد شامل بعُدِ «فراگير يا يادگيرنده»، «تعامل و ارتباط»، «ابزار و تكنولوژي» و «زيرساخت» ميباشند. يافته هاي بخش كمّي نيز نشان دادند كه در تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي، بارهاي عامليِ همه شاخص‌ها بالاتر از 3/0 بود و شاخص‌هاي نيكويي برازش الگو نيز، برازش مناسبي را نشان ميداد. همچنين شاخص‌ها، پايايي (ميزان آلفاي كرونباخ) مناسبي در الگوي مذكور داشتند. نتايج يافته هاي پژوهش حاضر نشان داد كه عدم تمايل دانشجويان در استفاده از دستگاه هاي سيار، كاربرد آن در راستاي اهداف آموزشي و دانشگاهي به دليل عدم آگاهي از مزاياي يادگيري سيار است و دليل ديگر مقاومت آن‌ها نسبت به اين سيستم، ترس از امكان برقراري كامل تعامل طرفين به دليل عدم توانايي در ارتباطات چهره به چهره است.

In this study, a model for validation and validation of social network-based mobile learning in higher education in Iran has been investigated. Mobile learning is a concept that is composed of a combination of two forms of education or e-learning and distance learning and is generally done via mobile and social media. The research method in this article is a mixed one. Firstly, based on qualitative method and specifically based on interviews with subject matter experts, the dimensions, components and indicators of mobile learning concept are extracted and then in the quantitative phase, by formulating a questionnaire. Based on the qualitative stage indicators and after implementing a WhatsApp social networking 'statistical basics' learning course, 300 participants in this questionnaire-based survey were recruited based on 281 data. Questionnaire was valid - validation and factor analysis of mobile learning model in higher education were conducted. The findings of the qualitative research showed that the mobile learning model has 4 components and 24 components. These dimensions include the "learner or learner" dimension, "interaction and communication", "tools and technology" and "infrastructure". Quantitative results also showed that in exploratory and confirmatory factor analysis, factor loadings of all indices were higher than 0.3, and goodness of fit indices showed good fit. Also, the indices had good reliability (Cronbach's alpha) in the model.