بينامتني توحيد در خالقيت بين قرآن كريم و صحيفه سجاديه

tertextuality matters pertaining between Quran and Sahifa Sajjadieh

بينامتني، يكي از گونه هاي پژوهش در ميان متون مختلف است كه بيانگر ارتباط معنايي دو سويه، بين متن غايب و متن حاضر مي باشد. اين نوع از پژوهشها، با رويكرد ادبي-زباني انجام مي شود و متون از قاعدة اثرپذيري و اثرگذاري تبعيّت نموده و در گونة كريستوايي آن، روابط بين آن ها به سه شكل نفي جزئي، نفي متوازي و نفي كلي نمايان است. اين پژوهش بر آن بوده تا روابط ذكر شده را بين دو نصّ آسماني در مقولة توحيد در خالقيّت و عناوين مرتبط با آن همچون: ابداع، انشاء، تصوير، بارئ و... مورد واكاوي قرار دهد تا از تجلّي آيات قرآني در ادعيّة صحيفة سجّاديّه، و ميزان اثرپذيري متن حاضر از غايب، هر چه بهتر چهره گشايي كند. لذا پس از كنكاش و پژوهش در دو متن ياد شده، دستاوردهاي پژوهشي، گوياي آن است كه روابط نفي جزئي و نفي متوازي كاربرد بيشتري دارد؛ به گونه اي كه امام سجّاد(ع) با به كاربردن الفاظ قرآن و گاهي با بهره گيري از محتواي آيات، پيوندي عميق بين ثقل اكبر و ثقل اصغر برقرار نموده است. پژوهش حاضر به روش توصيفي-تحليلي با استقصاي متن صورت گرفته است.

Intertextuality is one of the types of research among different texts that expresses the bi-directional semantic relationship between the absent text and the present text. This type of research is done with a literary-linguistic approach and the texts follow the rule of being influenced and influencing, and in their Christovan form, the relations between the texts are manifested in three forms of partial negation, parallel negation and general negation. The authors of these lines have tried to examine the mentioned relations between the two heavenly texts in the category of monotheism in creation and related titles including innovation, composition, image, the Creator, etc., in order to manifest the Quranic verses in Sajjadia's prayers to better reveal the effectiveness of the present text from the absent one. Therefore, after exploring and researching the two texts, findings indicate that partial negation and parallel negation relations are more applicable in such a way that Imam Sajjad (AS) has established a deep connection between the Quran and the Prophet's family by using the words of the Quran and content of the verses. This research has been carried out via a descriptive-analytical approach to text analysis.