ارائه مدل ساختاري تفسيري جهت مديريت ادعا در پروژه هاي عمراني

مديريت ادعا از جمله مهمترين مباحث و چالش هاي پروژه ها در دنياست كه بسياري از ذينفعان پروژه ها، آن را از مخرب ترين اتفاقات در صنعت ساخت مي دانند. افزايش ادعاها در صنعت ساخت با حصول اهداف اصلي سه گانه مديريت پروژه (زمان، هزينه و كيفيت) رابطه معكوس دارد به طوري كه افزايش ادعاها، سبب افزايش زمان و هزينه ها و كاهش كيفيت پروژه ها مي گردد.اگرچه در هيچ پروژه‌اي نمي‌توان احتمال بروز ادعاها را از ميان برد، اما مي‌توان با شناسايي علل اصلي ايجاد ادعاها و رابطه ميان آنها، تا حد زيادي از وقوع آنها در پروژه‌هاي آتي جلوگيري كرد. اين تحقيق با هدف شناسايي و سطح بندي مهم ترين علل ايجاد ادعا در پروژه هاي عمراني كشور با استفاده از رويكرد مدلسازي ساختاري تفسيري انجام گرفته است كه از نظر هدف، كاربردي و از نظر گردآوري داده ها، توصيفي- پيمايشي است. در همين راستا در اين تحقيق با استفاده از مطالعات كتابخانه اي و مصاحبه با خبرگان داده هاي مورد نياز جمع آوري گرديد كه نتيجه آن يافتن 34 مورد علت ايجاد ادعا در پروژه هاي عمراني است كه به وسيله پرسشنامه اي شامل احتمال وقوع و شدت تاثير ، ميان 49 نفر از خبرگان توزيع گرديد و در نتيجه مهمترين علل ايجاد ادعا در پروژه هاي عمراني شامل 10 علت مشخص شده است. در ادامه با استفاده از رويكرد مدلسازي ساختاري تفسيري، مدل روابط ميان علل ايجاد ادعا در پروژه هاي عمراني مشخص شده است و با بررسي مدل راهكارهايي جهت پيشگيري و مديريت ادعاها در 4 مرحله از فرايند پروژه شاملقبل از برگزاري مناقصه، زمان برگزاري مناقصه، حين عقد قرارداد و بعد از عقد قرارداد ارائه گرديد.به منظور تجزيه و تحليل داده ها نيز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد4 علت انتخاب پيمانكار بر مبناي قيمت پايين تر و بدون در نظر گرفتن صلاحيت و توانايي فني ، قيمت پايين قرارداد به دليل رقابت بالا ، ابهام و تناقض در اسناد يا مفاد قرارداد ، تغييرات شديد و غير منتظره در نرخ ارز و بهره بانكي ، از بالاترين قدرت نفوذ و اثرگذاري بر ديگر علل برخوردارند و در نتيجه داراي بالاترين اهميت در كاهش و پيشگيري از بروز ادعاها مي باشند.