واكاوي مفهوم هجرت در قرآن كريم بر پايه تحليل روابط همنشيني

Analysis of the concept of Hejrat(migration) in the Holy Quran based on the analysis of Syntagmatic Relations

يكي از مفاهيم ارزشيِ مهم در قرآن كريم، مفهوم «هجرت» است. اين پژوهش بر آن است تا با معناشناسي مبتني بر بافت و بر پايه تحليل روابط همنشيني به بررسي مفهوم قرآني هجرت و كشف لايه‌هاي معنايي آن بپردازد. در نظام معنايي قرآن كريم، واژه "هجرت" به كارنرفته است، بلكه از آن تعبير به مهاجرت شده است. ايمان محوري‌ترين مفهوم همنشين آن است كه تقريبا در همه آيات به طور صريح يا غيرصريح با آن همراه بوده است. همنشيني مكرر عبارت «في سبيل الله»نيز بر لزوم جهت‌گيري الهي و خلوص در هجرت تاكيد دارد. هجرت رهيافتي قرآني جهت تحقق عبوديت الهي براي مومنان مستضعف است و به معناي خروج داوطلبانه مومن مستضعف از وطن، بر مبناي ايثارِ حفظ ايمان بر اقامتِ در وطن است. هر چندايمان مقدم بر هجرت است و هجرت بدون ايمان بي‌ارزش است؛ اما ماده هجر در ساختار ثلاثي مزيد در قرآن كريم(باب مفاعله)، در معناي مهاجرت از وطن و ترك ديار متعين شده است. پس معناي اصلي هجرت در قرآن، هجرت مكاني وهجرت از دار كفر است. امنيت و گشايش، برقراري حق ولايت، تكفير سيئات، رحمت و مغفرت، رزق دنيوي و اخروي، دخول در بهشت و رضوان الهي از مهمترين آثار هجرت في سبيل الله است.

One of the important value concepts in the Holy Quran is the concept of Hejrat. This research intends to study the Quranic concept of Hejrat and discover its semantic layers with context-based semantics and based on the analysis of Syntagmatic Relations. In the semantic system of the Holy Quran, the word Hejrat is not used, but it is interpreted as Mohajerah. Faith is the most central concept that accompanies it, explicitly or implicitly in almost all verses. The frequent accompaniment of the phrase " the way of Allah " also emphasizes the need for divine guidance and purity in Hejrat. Hejrat is a Qur'anic approach to the realization of divine worship for the oppressed believers and means the voluntary departure of the oppressed believer from the homeland, based on the sacrifice of faith in the homeland. However, faith precedes Hejrat, and Hejrat without faith is worthless, However, the matter of Hijr is defined in the structure of Solasi Mazid in the Holy Qur'an (section of Mufaeiluh), in the sense of emigration from the homeland and leaving the country. Therefore, the main meaning of Hejrat in the Qur'an is spatial Hejrat and Hejrat from disbelief to faith.