تبيين ايده دانشگاه ايراني- اسلامي در اسناد تحولي آموزش عالي جمهوري اسلامي ايران

هدف : هدف از اين پژوهش به دنبال بررسي »تحليل ايده دانشگاه ايراني - اسلامي در اسناد آموزش عالي ايران (سند دانشگاه اسلامي، سند جامع علمي كشور، سند چشم انداز بيست ‌ساله و قانون برنامه پنجم توسعه)، به منظور ارائه الگوي دانشگاه ايراني - اسلامي « است. روش :اين پژوهش از نظر ماهيت داده ها، كيفي و از نظر هدف از نوع تحقيقات بنيادي است، به اين صورت كه يافته هاي آن به منظور ارائه چارچوب مفهومي مورد استفاده قرار خواهند گرفت. با توجه به ماهيت، هدف و سؤالات پژوهش حاضر، در اين پژوهش از روش هاي »تحليل مفهومي «، »تحليل اسنادي « استفاده شده است. جامعه تحليلي اين پژوهش منابع موجود پيرامون ايده هاي موجود در زمينه دانشگاه، اسناد تحولي آموزش عالي جمهوري اسلامي ايران است كه به صورت هدفمند انتخاب و همزمان با فرايند جمع آوري اطلاعات ، داده هاي حاصله به صورت عميق و مستمر مطالعه و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها : يافته هاي حاصله حاكي از اين است كه در اسناد تحولي آموزش عالي جمهوري اسلامي ايران ايده دانشگاه داراي دو بعد اصلي علمي و اسلامي است؛ كه در بعد علمي به ترتيب به ايده هاي سنتي، معاصر و جديد نزديك است. در بعد اسلامي ضمن توجه به پيشرفت هاي علم و فناوري سعي گرديده است در چهارچوب دين مبين اسلام و نيز فرهنگ اسلامي گام بردارند.يافته هاي حاصل از اين پژوهش به صورت يك الگوي مفهومي از دانشگاه ايراني - اسلامي ارائه شده است؛ كه در بررسي و تحليل مصاديق اسناد چهار گانه آموزش عالي جمهوري اسلامي ايران؛ در سند دانشگاه اسلامي(1392) چهار ايده خاص اين سند با مصاديق قداست علم، تربيت و تهذيب روحي و تعالي معنوي، آرمان هاي انقلاب اسلامي و تقويت خانواده؛ در سند جامع علمي كشور(1389) دو ايده خاص اين سند با مصاديق حاكميت جهان بيني و توحيدي اسلام و جايگاه اول علم و فناوري؛ در سند چشم انداز بيست ساله(1382) دو ايده خاص اين سند با مصاديق امن، مستقل و مقتدر، دست يافته به جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري؛ و در قانون برنامه پنجم توسعه(1389) دو ايده خاص اين سند با مصاديق تدوين و ارتقا شاخص هاي كيفي، همكاري با حوزه هاي علميه شناسايي و نام گذاري شدند. نتيجه گيري با مجموع بررسي اسناد آموزش عالي و مجموعه نظريات در مورد ايده دانشگاه متوجه شديم كه ايده اسناد تحولي آموزش عالي پيرامون دانشگاه ايراني - اسلامي ايده اي بر گرفته از جهان بيني اسلامي است كه ديدگاه هاي سنتي و معاصر دانشگاه را در ابعاد مختلف آموزش ، پژوهش پوشش /هاي تحولي كه براي آنان در اسناد ديده شده است هماهنگ نمايند.