بررسي ويژگي‌ها، ملاك انتخاب و تغيير تبعيدگاه‌هاي دوره پهلوي دوم

حكومت پهلوي دوم براي كنترل مخالفان خود از مجازات تبعيد استفاده كرد تا آنها را سربه‌راه كند و يا از حيز انتفاع بياندازد؛ لذا انتخاب تبعيدگاه مناسب به حكومت در رسيدن به مقصودش كمك مي‌كرد. سياست رسمي حكومت تعيين تبعيدگاه‌ها در مناطق بدآب‌وهوا و دورافتاده بود؛ اما مخالفت مردم تبعيدگاه‌ها چالشي در اين زمينه بود و لذا آنچه عمل مي‌شد با آنچه مصوب شده بود، متفاوت بود. اين پژوهش به دنبال آن است كه با روش توصيفي تحليلي به اين پرسش پاسخ دهد كه آيا اقليم بد و دورافتاده بودن ملاك‌هاي انتخاب و تغيير تبعيدگاه‌هاي دورۀ پهلوي بود و حكومت در اين انتخاب با چه چالش‌هايي مواجه بود؟ يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه تناقضي در بخشنامه‌هاي تعيين تبعيدگاه از يك طرف و رويكرد كلي حكومت از طرف ديگر وجود داشت. حكومت شهرهايي را به‌عنوان تبعيدگاه تعيين مي‌كرد كه بد آب‌وهوا و دور از مركز نبودند اما تأكيد مي‌كرد كه تبعيدگاه حتماً بايد در نقاط بدآب‌وهوا و دورافتاده باشد. علت اصلي اين تناقض در قانون و عمل، ناشي از نارضايتي مردم و مقامات محلي تبعيدگاه‌ها از تبعيدگاه بودن شهرشان بود. هركدام از تبعيدگاه‌ها به دنبال علتي بودند تا شهرشان را از فهرست تبعيدگاه‌ها خارج كنند. سياست حكومت در تبعيد روحانيون در حوزه عمل و نظر تا حدودي به هم نزديك است و مراعات مي‌شد، اما بررسي اسنادي در خصوص ساير تبعيديان رويه يكساني را در اين دوره نشان نمي‌دهد و بارها خلاف اين سياست كلي عمل شده است.