روش شناسي ارزيابي نقش اقتصادي بخش دفاع در جمهوري اسلامي ايران

تعامل نظاميان با اقتصاد ملي در جهان سابقه اي طولاني داشته و تجارب مثبت و منفي زيادي را مي‑توان براي آن معرفي كرد. در هر صورت، نقش اقتصادي نيروهاي نظامي كه اغلب با هدف و انگيزه هاي موجه صورت مي پذيرد، امروزه، به عنوان يك واقعيت در بسياري از كشورها ديده مي شود. تأمين بودجه‑هاي موردنياز دفاعي براي پيگيري اهداف نظامي، قوي ترين دليل شكل گيري نقش هاي اقتصادي براي بخش هاي دفاعي بوده است. انگيزه هاي خود اتكايي نيز هميشه مشوق بسياري از فعاليت هاي داراي ماهيت اقتصادي در بخش هاي نظامي است و در نهايت، نقش هاي ثانويه اي كه اغلب به صورتي الزامي به نظاميان محول شده است نيز در رونق بخشي به تجارت نظامي اثرگذار بوده است. براي بخش دفاع در جمهوري اسلامي ايران نيز زمينه هاي مرتبط با اقتصاد ملي مانند سازندگي و زمينه هاي مرتبط با نيازهاي بخش دفاع مانند صنايع دفاعي، دامنه وسيعي از نقش هاي اقتصادي را براي بخش دفاع الزامي كرده است. در اين مقاله، ضمن مرور ادبيات تجارت نظامي در جهان و معرفي زمينه هاي آن در بخش دفاع ج.ا.ايران، دو الگو براي ارزيابي تأثير اين فعاليت ها معرفي و پيشنهاد گرديده است و به عنوان يك مثال، روش ارزيابي در الگوي دوم براي برنامه هاي سازندگي قرارگاه خاتم الانبيا نشان داده شده است.