ارائه خدمات مرجع از طريق شبكه‌هاي اجتماعي مبتني بر تلفن همراه: بررسي ديدگاه مراجعه‌كنندگان سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران

Providing reference services through mobile social networks: Evaluating the viewes of clients of the National Library and Archives of Iran

زمينه و هدف: بررسي ديدگاه مراجعه‌كنندگان كتابخانه ملي در خصوص دريافت خدمات مرجع از طريق شبكه‌هاي اجتماعي مبتني بر تلفن همراه است. روش پژوهش: ابتدا به روش پژوهش اسنادي – كتابخانه‌اي، مؤلفه‌هاي خدمات مرجع شناسايي، سپس با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته ديدگاه اعضاي كتابخانه ملي با رويكرد توصيفي پيمايش شد. بر اساس ميانگين تعداد مراجعان روزانه به كتابخانه ملي حجم نمونه‌اي معادل 217 نفر بر اساس جدول مورگان به‌صورت نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب و نهايتاً 147 پرسشنامه بازگشت داده ‌شده، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه‌وتحليل كمي قرار گرفت. روايي پرسشنامه بر اساس نظر 6 متخصص علم اطلاعات و دانش‌شناسي و ضريب پايايي نيز از طريق آلفاي كرون باخ مورد تائيد قرار گرفت. يافته‌ها: 98 درصد اعضاي كتابخانه ملي عضو شبكه‌هاي اجتماعي مبتني بر تلفن همراه بوده و در كنار كسب اخبار و برقراري ارتباط خانوادگي، 63% براي بازيابي اطلاعات علمي از آن استفاده مي‌كنند. ميانگين كل مؤلفه‌هاي خدمات مرجع نشان داد آزمودني‌ها مايل به استفاده از اين بستر براي دريافت خدمات مرجع هستند. نتيجه‌گيري: شبكه‌هاي اجتماعي مبتني بر تلفن همراه براي مراجعان كتابخانه ملي داراي كاركرد علمي است و آن‌ها بهره‌برداري از شبكه‌هاي اجتماعي را براي اهداف تحقيقاتي،قبلاً آغاز كرده‌اند. از ديد كاربران، اين شبكه‌ها كانال ارتباطي مناسبي براي ارائه خدمات مرجع به‌ويژه آموزش سواد اطلاعاتي و پاسخگويي به سوالات تجسس ويژه است.

Background and Aim: A review of the National Library's clients' viewes on receiving reference services through mobile-based social networks. Methods: First, through the documentary-library research method, the components of reference services were identified, then, by using a researcher-made questionnaire, the perspective of members of the National Library, was surveyed. Based on the average number of daily visitors to the National Library, the sample size of 217 people was selected based on Morgan's table as a simple random sampling and finally 147 returned questionnaires were analyzed using SPSS software. The Reliability of the questionnaire was confirmed by Cronbach's alpha and its Validity confirmed based on the opinion of 6 experts in library and information science. Results: 98% of the members of the National Library are users of mobile social networks, and in addition to gaining news and family communication, 63% use it to retrieve scientific information. The average total component of reference services showed that subjects were willing to use this platform to receive reference services. Conclusion: Mobile social networks have a scientific function for clients of the National Library, and they have already started using social networks for research purposes. From the users' point of view, these networks are a good communication channel for providing reference services, especially information literacy training and answering research questions.