اثر استفاده از آب آلوده به فلز سرب با آبياري سطحي و زيرزميني بر عملكرد و جذب آن توسط گياه ذرت علوفه‌اي

هدف از اين مطالعه، بررسي امكان استفاده از آب آلوده به سرب در آبياري سطحي و زيرزميني و تأثير آن بر عملكرد ذرت علوفه‌اي مي‌باشد. در همين راستا، پژوهشي در پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در سال 1395 در قالب طرح فاكتوريل كاملاً تصادفي با شش تيمار در سه تكرار و مجموعاً 18 پلات آزمايشي در لايسيمتر انجام شد. تيمارها عبارت بودند از: آبياري سطحي با آب آلوده به سرب (SP)، آبياري سطحي با آب معمولي به عنوان تيمار شاهد (SC)، آبياري زيرزميني با آب آلوده به سرب و عمق سطح ايستابي 50 سانتي‌متر (50P)، آبياري زيرزميني با آب معمولي و عمق سطح ايستابي 50 سانتي‌متر (50C)، آبياري زيرزميني با آب آلوده به سرب و عمق سطح ايستابي 75 سانتي‌متر (75P) و در نهايت آبياري زيرزميني با آب معمولي و عمق سطح ايستابي 75 سانتي‌متر (75C). نتايج نشان داد كه مديريت آبياري بر ارتفاع گياه، وزن خشك بوته و عملكرد علوفه گياه در سطح احتمال 1 درصد و وزن تر بوته و وزن تر بلال در سطح 5 درصد اثر معني‌دار داشت و بر وزن خشك بلال هيچ تأثيري نداشت. همچنين آلودگي هيچ‌گونه تأثيري در رشد و عملكرد ذرت و اجزاي عملكرد نداشت. همچنين در تيمار SP، به‌طور ميانگين به ميزان 2.25 ميلي‌گرم سرب در يك كيلوگرم ماده خشك ذرت وجود داشت كه طبق توصيه سازمان جهاني بهداشت (WHO)، اين ميزان در گروه آلودگي كم قرار مي‌گيرد. در نمونه‌هاي گياهي دو تيمار 50P و 75P هيچ‌گونه سربي مشاهده نشد. از طرفي بيشترين عملكرد ذرت در تيمار 75P با مقدار 49.65 تن در هكتار و بعد از آن در تيمار 50P با مقدار 47.04 تن در هكتار به ثبت رسيد. ميزان عملكرد در دو تيمار 75P و 50P نسبت به تيمار شاهد، به ترتيب به مقدار 36 و 29 درصد افزايش داشت. نكته قابل توجه اينكه مقدار فلز سرب تثبيت‌شده و صعود كرده در تيمار آبياري زيرزميني، خارج از دسترس گياه بوده و مشكلي از نظر آلودگي و عملكرد ذرت وجود نداشت.