ارزيابي اقتصادي مديريت كم آبياري- مطالعه موردي: باغ پرتقال

در اين تحقيق ارزيابي اقتصادي كم آبياري پرتقال و تاثير آن بر روي درآمد باغدار با استفاده از بهينه‌سازي انجام شده بر اساس تحليلهاي رياضي مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور آزمايشي ميداني به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در 5 تكرار در سال 1397 اجرا شد. تيمارهاي اصلي دو نوع مديريت آبياري شامل دور آبياري متغير و دور آبياري 4 روز بود. فاكتور فرعي 4 سطح آبياري شامل 100‌%، 80‌%، 65‌% و 50‌% رطوبت سهل‌الوصول خاك (RAW) بود. جهت ارزيابي اقتصادي، توابع توليد، هزينه، درآمد و عمق‌هاي بهينه آب مصرفي به روش English محاسبه شد. نتايج نشان داد كه براي دور آبياري متغير و 4 روز به ترتيب با مصرف 148.3 و 186.5 ميلي‌متر عملكرد و درآمد خالص از واحد سطح بيشينه شده است. در شرايط محدوديت زمين نيز بهترين عمق آب 146.2 و 184.0 ميلي‌متر بوده است. عمق آب آبياري در حالت محدوديت آب نيز به ترتيب 109.3 و 136.9 ميلي‌متر بود كه باعث بيش از 16درصد افزايش درآمد خالص به ازاي واحد حجم آب براي هر دو حالت مديريت آبياري شد. با اين مقدار آب صرفه‌جويي شده درصورت عدم محدوديت زمين مي‌توان 36 و 36 درصد سطح زير كشت را افزايش داد. نتايج نشان داد كه بهينه‌ترين مديريت آب آبياري (در شرايط بدون محدوديت)، دور آبياري 4 روز و عمق آبياري به ميزان 80‌% رطوبت سهل الوصول است كه ميزان عملكرد در اين حالت 55.0 تن در هكتار مي‌باشد. ميزان درآمد خالص نيز بيش از 483 ميليون ريال در هكتار و شاخص B/C برابر 1.78 مي‌باشد. بيشترين درآمد خالص درصورتي‌كه محدوديت زمين نباشد (براي عمق آبياري معادل آبياري كامل)، آبياري به‌اندازه Ww (شرايط محدوديت آب) مي‌باشد كه درآمد خالص آن براي دور آبياري متغير و دور آبياري 4 روز به ترتيب بيش از 476 و 611 ميليون ريال مي‌باشد. اين حالت بيشترين درآمد خالص از واحد حجم آب مصرفي را نيز ايجاد مي‌نمايد. نتايج نشان مي‌دهد چه در شرايط بدون محدوديت و چه در شرايط محدوديت آب، رعايت يك برنامه آبياري مشخص و نيز اعمال كم آبياري تاثير مثبتي بر روي درآمد باغدار ايجاد مي‌نمايد كه در حالت كم آبياري در شرايط بدون محدوديت ميزان حجم آب آبياري مورد نياز 1492 و در شرايط با محدوديت آب 1369 متر مكعب در هكتار مي‌باشد.