بررسي عوامل مؤثر در واگرايي‌هاي قومي در ايجاد جرم و تنش هاي اجتماعي

زمينه و هدف: وجود اقوام متعدد و خرده‌‌فرهنگ‌هاي بسيار متفاوت در ايران، بافت فرهنگي بسيار غني را به وجود آورده است كه گاه همين تفاوت ‌ها، مجادله‌ها و كشمكش‌هايي را نيز در بين اقوام مختلف باعث شده است كه به جرم و جنايت منجر شده است كه در اين پژوهش به شناسايي عوامل مؤثر در واگرايي‌هاي قومي و تأثيرگذاري آن در ايجاد جرم و تنش‌ هاي اجتماعي اين قوميت‌ ها در ميان مردم شهرستان اروميه پرداخته است. روش: تحقيق حاضر به لحاظ گردآوري اطلاعات به روش كيفي و از نظر شيوۀ اجرا به روش نظريۀ زمينه‌ اي (با رويكرد تفسيرگرايي اجتماعي) انجام شده است. جامعۀ آماري تحقيق 18 نفر از قوميت آذري زبان شهرستان اروميه هستند كه براساس روش نمونه‌گيري هدفمند و با در نظر گرفتن معيار اشباع نظري در اين پژوهش مشاركت داشته‌اند و داده‌هاي كيفي با استفاده از تكنيك مصاحبۀ عميق گردآوري شد و بعد از كدگذاري، مفاهيم اصلي به دست آمد و با حذف مفاهيم مشابه و ادغام آن‌ها، براي ارائه‌ نظريۀ نهايي از استراتژي نظريۀ زمينه‌اي گراندد استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌هاي تحقيق در 87 مفهوم دسته‌بندي شد و از ميان اين مفاهيم، پنج مقولۀ اصلي به ‌دست آمد كه عبارت‌اند از زبان و ادبيات زبان مادري، بي‌احترامي توسط ديگران، نارضايتي سياسي، از بين رفتن زيست بوم، توزيع ناعادلانۀ ثروت و امكانات كشور. نظريۀ زمينه‌اي به ‌دست ‌آمده در قالب يك مدل پارادايمي كه شرايط علي، شرايط مداخله‌گر، راهبردهاي كنش و پيامدها را در برمي‌گيرد، ارائه ‌شده است. نتيجه‌گيري: پنج مقولۀ اصلي به ‌دست آمده مهم‌ ترين عوامل مؤثر در واگرايي قومي هستند كه باعث تنش‌هاي اجتماعي شده است. مقولۀ هسته‌اي پژوهش، مفهوم «نارضايتي سياسي» است كه ساير مقولات اصلي را دربر مي‌گيرد؛ اگر اين مقوله برطرف شود، در سايۀ امنيت ملي و احترام به هويت ملي، وقوع جرم و تنش هاي اجتماعي حاصل از واگرايي قوميتي كم رنگ خواهد شد.