معرفت شناسي روح براساس منارات السائرين و آثار شاخص عرفاني

منارات السائرين نوشته نجم الدين ابوبكر عبدالله بن محمد شاهاور بن انوشروان رازي، معروف به نجم‌دايه است. اين كتاب در قرن هفتم در يك فاتحه و ده باب و يك خاتمه كه هر يك از باب‌ها داراي چند فصل است به زبان تازي نوشته شده است. نويسنده شبلي دوكاهي در قرن نهم آن را به زبان فارسي برگردانده است كه تاكنون تحقيقي در اين زمينه صورت نگرفته‌است. نجم دايه در نوشتن اثر عرفاني خود، به قرآن و احاديث پيامبر و كتب عرفاني پيشين نظر داشته است. يكي از مطالب بسيار مهم اين كتاب معرفت روح و مقامات آنست كه حضرت شيخ، پخته و سنجيده و بسيار علمي تعريفي نكو از ماهيت روح فرموده كه آميخته‌اي است از عرفان و آيات و روايات شريعت.اين جستار به شيوة كتابخانه‌اي به بررسي معرفت روح در اديان الهي و برخي كتب عرفاني قبل از نجم‌دايه پرداخته است و سپس نشان مي دهد كه نويسنده چگونه از آيات قرآن تاثير پذيرفته است و از طرفي مشابهت‌هاي بسياري در عقايد اديان، مربوط به روح وجود دارد كه اين جستار حاكي از ارتباط اديان با يكديگرست و مي‌توان به يكي بودن منبع تعاليم اديان كه همانا وحي پروردگارست پي برد.