تأثير تصويرسازي پتلپ و تمرين فيزيكي بر فاكتور نروتروفين مشتق‌‌شده از مغز (BDNF) و عملكرد حافظۀ بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس (MS)

مقدمه: فعاليت بدني سبب افزايش سطوح سرمي فاكتور نروتروفين مشتق‌شده از مغز (BDNF) در بيماران مبتلا به MS مي‌‌‌‌شود؛ اما تاكنون تأثير يادگيري يك مهارت با استفاده از تصويرسازي ذهني در الگوي پتلپ و مقايسۀ ميزان اثربخشي آن با فعاليت بدني، بر ميزان سطوح اين فاكتور بررسي نشده است؛ بنابراين، هدف از اين مطالعه، مقايسۀ يادگيري يك مهارت از راه تصويرسازي پتلپ، تمرين فيزيكي و تركيبي از اين دو روش، بر ميزان سطوح BDNF و عملكرد حافظۀ بيماران مبتلا به MS است. مواد و روش‌‌ها: 30 نفر از زنان مبتلا به MS (ميانگين سني 3.02 ±37.5 و 02=EDSS) انتخاب و بر اساس نمرات حافظۀ كيم‌‌كاراد، به‌صورت همگن، در سه گروه 10 نفرۀ تصويرسازي پتلپ، تمرين فيزيكي و گروه تركيب تمرين فيزيكي و تصويرسازي پتلپ قرار گرفتند. حافظۀ بصري با استفاده از آزمون حافظۀ كيم‌‌كاراد و غلظت سرمي BDNF، با روش خون‌گيري ارزيابي شد. مدت مداخله براي همۀ گروه‌‌ها، سه جلسۀ 30 دقيقه‌‌اي در هفته (6 هفته) بود. پس از پايان دورۀ مداخله، پس‌آزمون انجام شد. يافته‌‌هاي پژوهش: تحليل واريانس يك‌راهه نشان داد گروه تركيبي نسبت به تمرينات فيزيكي و تصويرسازي به‌تنهايي، سبب افزايش سطوح BDNF (به ترتيب 0.026=P و P≤0.0005) شد؛ همچنين تمرينات تصويرسازي صرف، موجب بهبود عملكرد حافظۀ ميان‌مدت و بلندمدت نسبت به تمرين بدني (0.009=P و 0.034=P) گشت؛ اما تفاوت معنا‌داري با گروه تركيبي (P≥0.05) نداشت. بحث و نتيجه‌گيري: تركيبي از تمرين بدني و تصويرسازي، در توان‌بخشي مبتلايان به MS مؤثر است و مي‌‌تواند به‌‌عنوان يك روش غيردارويي استفاده شود.