نظريه هاي اصلي نقد معماري در مغرب زمين: سير تاريخي از سدۀ نوزدهم تا امروز

با اينكه در بحران كنوني نقد معماري پرداختن به مباني و تئوري نقد معماري بيش از پيش ضرورت دارد، اما به مباحث نظري و تاريخي نقد معماري كمتر توجه شده است و مباني نظري نقد معماري در غفلت و افول به سر مي‌برد. در تاريخ ظهور نقد معماري آراء، نظر، و نظريه‌هاي گوناگوني درباره نقد معماري مطرح شده كه با تحولات آن‌ها جريان نقد معماري پرورده شده است. در اين مقاله هدفْ پيگيري و تدقيق اين جريان نظري و يافتن سير تاريخي نظريه‌هاي اصلي در حوزه نقد معماري است. اين سير تاريخي را، كه به روش تاريخ مفهومي و بررسي اسنادي محقق شده است، مي‌توان در پنج دوره زماني تقطيع كرد: اواخر سده نوزدهم تا نيمه سده بيستم كه در اين دوره پرسش از نقد مطبوعاتي و نقد آن آغاز شد و به‌موازات تحولات معماري در جنبش مدرن نگرش‌ها به نقد معماري نيز تغيير كرد؛ دهه 1960 كه از يك سو، نظريه نقد هنجاري و اختصاصي نقد معماري مبتني بر نظريه جنبش مدرن مطرح شد و از سوي ديگر، مباني نقد معماري از مطالعات زبان‌شناختي و مطالعات طراحي اثر پذيرفت؛ دهه 1970 كه تحليل‌هاي ماركسيستي پرسش‌ها و ديدگاه‌هايي تازه درباره نقد پيش آمد؛ دهه‌هاي 1980 و 1990 كه نقد ارزيابانه رد و به جاي آن نظريه نقد به مثابه نگاشت طرح ‌شد؛ سده بيست و يكم كه موضوع معماري ناقدانه و پيوند نقد و طراحي و نيز ديدگاه مقابل آن طرح شده است.