وارسي معماري دوره‌ي آغاز ايلامي و ايلامي به روايت تل مليان به مثابه شهر كهن انشان در فارس

شهر انشان در حوضه‌ي رود كُر در فارس قلب سرزمين ايلامي است كه شواهد برجسته‌اي از معماري دوره‌ي آغاز ايلامي و هزاره‌ي چهارم و سوم ق.م. نيز در آن وجود دارد. با وجود اهميت اين شهر، مطالعه‌ي دقيق يافته‌ها و آثار معماري آن به زبان فارسي در محوطه‌ي تل مليان محدود است. اين پژوهش پس از مطالعه‌ي منابع دست اول كاوش، شواهد يافته‌هاي كليدي تل مليان به مثابه شهر انشان همانند آجر و گل نوشته‌ها به خط ميخي را واكاوي و بقاياي معماري را در مقايسه‌ي با اشياء يافت شده وارسي مي‌كند. به طور ويژه وجود ديوار شهر، بافت مسكوني ممتاز و بناهاي اداري-تجاري، بخش‌هايي همانند اتاق مركزي با اجاق چسبيده به ديوار و ورودي در طرفين آن در قلب مجموعه‌ها، تزيينات و نقاشي ديواري رنگارنگ، هندسه راست گوشه و سازماندهي فضايي خطي، خشت چيني منتظم و ديوارهاي پيوسته، بيانگر ساخت و ساز پيشرفته‌ي شهري و عملكرد فرامحلي تل مليان در دوران آغاز ايلامي است. وجود بناي يادماني با سازماندهي فضايي حياط مركزي و رواق در ايلام ميانه و شواهد نظام ثبت تبادلات كالاهاي فرامنطقه‌اي نمايانگر تكامل اين شهر در دوران تمدن ايلام ميانه است. با توجه به نبود بقاياي معماري بر روي زمين اين پژوهش به تك نگاري با مطالعه منابع دست اول باستان شناسي و تاريخي پرداخته است.