بررسي خصوصيات جوانه‌زني و قابليت ماندگاري بذور قره يونجه (Medicago sativa L.) دررطوبت هاي مختلف انبارداري

انبارداري نامساعد موجب زوال بذر و ايجاد خسارت فيزيكي و فيزيولوژيكي متعدد در بذر مي شود. زوال بذر بستگي به دما، محتواي رطوبت بذر و در شرايط انبارداري دارد. به منظور ارزيابي خصوصيات جوانه زني و قابليت ماندگاري بذور بونجه ذخيره شده در شرايط مختلف انبارداري آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در آزمايشگاه تحصيلات تكميلي گروه زراعت دانشگاه اروميه در سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵ انجام گرديد. آزمايش شامل رطوبت نسبي در شش سطح (۵۰، ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ درصد) و شاهد (رطوبت اتاق در محدوده ۳۵ تا ۴۵ درصد) و مدت زمان نگهداري (۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۰ ماه) با سه تكرار انجام گرديد. نتايج نشان داد كه تمام شاخص هاي جوانه زني تحت تأثير رطوبت نسبي و مدت زمان انبارداري قرار گرفتند. اثر متقابل رطوبت در مدت زمان انبارداري به جز يكنواختي جوانه زني بر تمام شاخص هاي مورد بررسي معني دار بود. بيشترين درصد جوانه زني در شرايط شاهد با رطوبت اتاق (69/6 درصد) بود كه بعد از ۱۰ ماه انبارداري به ۷۹٫۴ درصد رسيد. سرعت جوانه زني در ماه اول با ميانگين 0/071 جوانه در روز، بالاترين مقدار بود كه در رطوبت نسبي ۹۰ درصد در ۱۰ ماه بعد از انبارداري به ميانگين 0/018 جوانه در روز كمترين مقدار را به خود اختصاص داد. طول ريشه چه در شرايط شاهد بعد از انبارداري از 5/95 به ۳٫۹۸ سانتي متر رسيد كه مقدار آن از 6/26 به 1/97 سانتي متر در رطوبت ۹۰ درصد رسيد. به طور كلي افزايش رطوبت نسبي سبب افزايش شدت زوال در بذور بونجه گرديد. در شرايط شاهد شيب تغييرات 3/8 بود كه اين شيب تغييرات در رطوبت 90 درصد به 4/84 رسيد. بذور در رطوبت شاهد بعد از ۱۰ ماه كمتر از ۴۰ درصد افت نشان داد. اين در حالي بود كه در رطوبت ۹۰ درصد بعد از 4/5 ماه جوانه زني به ۵۰ درصد مقدار اوليه خود كاهش بافت. در بين شاخص هاي جوانه زني، ضربب سرعت جوانه زني و در بين شاخص هاي رشد گياهچه، طول گياهچه كمتر بن تغيير در شرايط نگهداري را به خود اختصاص دادند.