مقايسه عوامل مؤثر بر حس تعلق به مكان در محلات جديد و قديم شهر اردبيل

حس تعلق به مكان با ميزان رضايت و تداوم حضور افراد در يك محله ارتباط مستقيم دارد. عدم شناخت كافي برنامه ريزان و طراحان از ابعاد مؤثر بر حس تعلق و تفاوت و شباهت هاي بين عوامل مؤثر در محلات مختلف شهري منجر به كاهش همبستگي، مشاركت اجتماعي و نيز كاهش انگيزه ساكنان براي ادامه سكونت مي شود. هدف اين مقاله، مقايسه عوامل مؤثر بر حس تعلق ساكنان در محلات جديد و قديمي اردبيل است كه مي تواند منجر به ارتقاي سطح آگاهي از ريشه رفتارهاي سكونتي مردم شود. براي دستيابي به اين هدف، با استفاده از روش تحليلي_توصيفي، مرور ادبيات و انجام مصاحبه، به تهيه پرسشنامه محقق ساخت با 57 سئوال اقدام شد. مخاطبان به تعداد 200 نفر با استفاده از فرمول كوكران و از بين ساكنان با سن بيشتر از ١٨ سال در محله هاي مسكوني شهر اردبيل، به روش خوشه اي و تصادفي انتخاب شدند. 100 پرسشنامه در محلات قديمي و 100 پرسشنامه نيز در محلات جديد اردبيل پخش و تكميل شد. در مرحله بعد، تحليل آماري نتايج حاصل از پرسشنامه ها شامل آزمون تي و همبستگي پيرسون با استفاده از نرم افزار 21 SPSS انجام شد. براساس نتايج حاصل، اگرچه احساس تعلق به مكان در محلات قديمي بيشتر از محلات جديد است، اما عوامل مؤثر بر حس تعلق به مكان در محلات قديمي، ماهيت متفاوتي در مقايسه با محلات جديد دارد. در محلات قديمي علاوه بر پيوندهاي تاريخي و خانوادگي در افراد، عوامل اجتماعي نسبت به عوامل كالبدي، عامل قوي تر و اثرگذارتري بر سطح رضايت مندي و حس تعلق در ساكنان محله است. با اين حال در محلات جديد نيز به دليل پررنگ بودن برخي از فاكتورهاي بعد كالبدي مانند وجود عناصر طبيعي، فضاهاي باز، امكانات تفريحي و موارد مشابه، شاهد سطح مطلوب رضايت مندي ساكنان بوديم. در نتيجه افراد در محلات قديمي و جديد ابعادي از حس تعلق را به دست مي آورند و ابعادي را از دست مي دهند كه در حالت ايده آل به منظور تجميع حداكثري عوامل مؤثر بر حس تعلق به مكان در يك محله، گام نخست شناسايي و قياس عوامل بود كه در اين مقاله بدان پرداخته شد.