تعيين اندازه‌ بهينه‌ شهرهاي داراي پراكنده رويي با رويكرد حفظ توسعه موجود، مطالعه موردي: شهر ساحلي ديلم

طي ساليان اخير رشد سريع شهرنشيني در مناطق ساحلي و بروز فعاليت هاي متعارض در آن، فشارهاي زيست محيطي گزافي را متوجه اين اكوسيستم حساس كرده است. از جمله اين شهرها، شهر ساحلي بندر ديلم واقع در استان بوشهر بوده كه به گواه آمارهاي رسمي، طي سال هاي 1335 تا 1395 رشد هفت برابري جمعيت را تجربه نموده است. اين پژوهش كه از لحاظ هدف پژوهشي كاربردي است، با استفاده از داده هاي كمي و با روش توصيفي_تحليلي به مطالعه رشد بي رويه افقي شهر ساحلي بندر ديلم در يك دوره 10 ساله پرداخته است. پس از مطالعه بر ادبيات مروري، در قدم نخست به بررسي پراكنده رويي در شهر ديلم با استفاده از تحليل مدل آنتروپي شانون پرداخته شد و در گام بعد به وسيله مدل هلدرن ميزان رشد افقي بي رويه شهري تعيين گرديد. در ادامه براي نخستين بار با به كارگيري سيستم تحليل رقومي خطوط ساحلي (DSAS) در مطالعه رشد كالبد شهري، نرخ رشد كالبدي شهر در دوره 10 ساله به دست آمده و در نهايت با كسر سهم رشد بي رويه افقي از رشد كل كالبد شهر، ساخت وسازهايي كه منجر به پراكنش شهر شده بودند، به كمك نرم افزار ArcGIS10، در قالب نقشه مشخص گرديدند تا اندازه بهينه شهر در صورت مقابله با رشد بي رويه افقي معين گردد. نتايج حاكي از آن است كه شهر ديلم، ميزان قابل توجه 80.14 درصد از بيشترين پراكندگي ممكن را دارا بوده و 37.1 درصد از رشد كالبدي شهر (در بازه زماني اين تحقيق) مستقيماً منجر به پراكندگي كالبدي در آن شده است. همچنين شهر در قسمت شمالي و جنوبي به ترتيب داراي نرخ رشد كالبدي 19.08 و 23.11 متر در هر سال با انحراف معيار 4.5 و 4.1 بوده كه به ترتيب ميزان 7.08 و 8.57 متر در هر سال منجر به رشد افقي بي رويه آن شده و 12 و  14.54 متر در هر سال ناشي از رشد جمعيت بوده است.