بررسي رابطه علي محيط ساخته شده و رفتار سفر در الگوهاي توسعه اي مختلف تهران: مطالعه موردي: محله منيريه، كوي بيمه و گلستان

يافتن ارتباط علي ميان مولفه‌هاي محيط ساخته ‌شده و رفتار سفر حدود دو دهه است كه يكي از سئوالات اصلي در حوزه ارتباط ميان رفتار سفر و محيط ساخته‌ شده است. خودانتخابي ساكنان كه به گرايش مردم براي انتخاب محل زندگي براساس گرايشات و عادات سفرشان مربوط مي‌شود، يك مسئله كليدي است كه اين رابطه را مخدوش مي‌كند. آيا افراد به دليل تمايل به پياده‌روي، محله‌هايي با قابليت پياده‌روي را براي سكونت مي‌گزينند و در نتيجه دليل بالا بودن سفر پياده آنها به گرايشات و ترجيحات سفر آنها بازمي گردد و يا برعكس چون در محلات با قابليت پياده‌روي سكونت دارند، بيشتر پياده مي‌روند، مسئله‌اي است كه در اين پژوهش به آن پاسخ داده شده است. در اين راستا، اين پژوهش، ارتباطات مستقيم و غيرمستقيم ميان مولفه‌هاي كالبدي و غيركالبدي موثر بر رفتارسفر پياده را با جمع‌آوري ۲۷۳ پرسشنامه از ساكنان سه محله با الگوهاي توسعه‌اي متفاوت مركزي، متعارف و حومه‌اي در كلانشهر تهران و استفاده از روش تحليل عاملي و تحليل مسير ارزيابي كرده‌است. يافته‌ها حاكي از آن است كه در دو محله متعارف و حومه‌اي مولفه‌هاي محيط ساخته ‌شده از جمله تنوع مقاصد و ميزان دسترسي به آنها و دسترسي به حمل ونقل عمومي و كاهش دسترسي به بزرگراه‌ بر نگرش ها و عادات سفر تاثير گذاشته‌اند. حال آن كه در محله مركزي، مولفه‌هاي نگرش‌ها و عادات سفر بر مولفه‌هاي محيط ساخته ‌شده و از سوي ديگر ترجيحات انتخاب سكونت بر فراواني سفر پياده تاثير گذاشته‌اند. با اين حال در محله مركزي، همچنان مولفه‌ محيط ساخته ‌شده (تنوع مقاصد و دسترسي به آنها) تاثير مستقيم و مستقل بر رفتار سفر پياده داشته‌اند. بنابراين در مجموع با در نظر گرفتن پديده خودانتخابي، همچنان مولفه‌هاي محيط ساخته‌ شده و رفتار سفر پياده رابطه علي داشته و با تغيير ويژگي‌هاي آن (افزايش تنوع مقاصد و ميزان دسترسي به آنها، افزايش دسترسي به حمل‌و‌نقل عمومي و كاهش دسترسي به بزرگراه) مي‌توان اين مد سفر را در سطح محلات ترغيب نمود.