واكنش تعجب (انگشت به دندان/دهان گرفتن) در شعر و نگارگري ايراني

انسان ها در مواجهه با برخي از پديده هاي اطراف خود هيجان هايي را از خود بروز مي دهند. يكي از اين هيجان ها، تعجب است كه در برابر رويدادهاي شگفت انگيز صورت مي گيرد. انسان متعجب، واكنش هايي را از خود نشان مي دهد كه ريشه هايي فيزيولوژيكي و فرهنگي دارند. به نظر مي رسد كه يكي از راه هاي نشان دادن علائم فرد متعجب، در فرهنگ ايران، واكنش گرفتن انگشت به دهان يا دندان بوده كه تابع مسائل فرهنگي است. در اين مقاله سعي بر آن است به روش توصيفيتاريخي، پيشينه اين عكس العمل، تغييرات احتمالي در بستر زمان و چرايي استفاده از آن در نگارگري ايران، را دريابد. بدين منظور، بصورت كتابخانه‏اي و اسنادي، با بررسي شعر فارسي در گستره اي نزديك به هزار سال، از زمان رودكي تاكنون، اين اصطلاح در موقعيت هاي تعجب، به عنوان واكنشي براي شخص متعجب، مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنين نمونه هاي تصويري آن، در نگارگري ايران در تاريخي نزديك به هفتصد سال بررسي شده است. حاصل تحقيق اين است كه اين واكنش، در تاريخ فرهنگي ايران، نزديك به هزار سال بدون تغيير در شكل و معني، در تمامي سده ها، حضوري چشمگير داشته و راهي مناسب، براي نشان دادن فرد متعجب، توسط هنرمندي است كه بنا به ضوابط و شيوۀ نگارگري، نبايست هيجانات چهره را بازنماياند.  اهداف پژوهش: 1 پيشينه اصطلاح « انگشت به دندان/دهان گرفتن» و تغييرات احتمالي در شعر و نگارگري ايران 2 چرايي استفاده اين اصطلاح ادبي در نگارگري ايران سوالات پژوهش: 1 پيشينه اصطلاح « انگشت به دندان/دهان گرفتن» و تغييرات احتمالي در شعر و نگارگري ايران چيست؟ 2چرا اين اصطلاح ادبي در نگارگري ايران به وفور قابل مشاهده است؟