بررسي تطبيقي جلوه هاي گوناگون خورشيد بر اساس نجوم قديم در اشعار نظامي و انعكاس آن در خمسه شاه طهماسبي

از ديرباز توجه به آسمان و پديده هاي آسماني، انسان را به شگفتي وا داشته است و وي را براي كشف راز و رموز زيبايي هاي نهفته در خود به دقت و كنجكاوي هرچه بيشتر ترغيب كرده است. وسعت بي‌ كران آسمان و كهكشان ها، زيبايي وصف نشدني ستارگان، درخشش ماه، طلوع و غروب خورشيد و ... همه و همه اندك اندك اين حس  علاقه مندي  و كنجكاوي را تا به آنجا در ضمير بشر نمود داد كه تجلّي آن در بسياري از آثار هنري و ادبي جهان راه يافت. در ميان عناصر نجومي متعدد، خورشيد يكي از ستارگاني است كه جلوه ي زيبايي در اشعار شاعران دارد. سؤالي كه اينجا مي توان مطرح كرد اين است كه با توجه به جنبه هاي هنري و زيبايي خورشيد، اين عنصر چه جايگاهي در اشعار سه شاعر بزرگ فارسي ناصرخسرو قبادياني، انوري و نظامي داشته است؟ از آنجا كه كه قرن پنجم و ششم يكي از پربارترين دوره هاي تاريخ ادب فارسي است و خراسان، اصفهان، ارّان و آذربايجان از مراكز اصلي شعر و ادب اين عصر به شمار مي روند به همين دليل در اين مقاله جلوه خورشيد بر اساس نجوم قديم در اشعار اين سه شاعر كه در قرن پنجم و ششم مي زيسته اند مورد بررسي تحليل و تطبيق قرار گرفته است. يافته هاي پژوهش حاكي از اين است خورشيد به شكل هاي مختلفي همچون جلوه در برج هاي دوازده گانه حمل، جوزا، سرطان و ...، شفق و فلق و صبح صادق و كاذب، كسوف، در اشعارِ هر سه شاعر نمايان شده است. اهداف مقاله 1.بيان جلوه هاي گوناگون نجوم قديم در شعر پارسي 2.بررسي جلوه هاي گوناگون خورشيد براساس نجوم قديم در اشعار ناصر خسرو، انوري و نظامي سؤالات پژوهش 1.علم نجوم قديم چه جايگاهي در شعر پارسي دارد؟ 2.خورشيد و جلوه هاي نجومي آن چه بازتابي در اشعار پارسي شعرايي چون ناصرخسرو، انوري و نظامي داشته است؟