بررسي تطبيقي اشعار سهراب سپهري و پل ورلن از منظر امپرسيونيسم

مكتب امپرسيونيسم كه زيرمجموعۀ مدرنيسم است، تنها يك سبك نقاشي نيست بلكه رويكردي نوين به زندگي دارد كه تداعي‌گر آراء فلاسفۀ پديدارشناس اواخر قرن نوزدهم است. هنرمندان مكتب امپرسيونيسم با زيرساخت فلسفي پديدارشناسانه اغلب تجربه را به صورت تجربۀ فردي بازنمايي مي‌كنند. اين تجربۀ فردي نه تنها از شخصيت هنرمند كه از سنّت‌ها و باورهاي سرزمين او نشأت مي‌گيرد. (بنابراين) بررسي آثار هنري اين مكتب از سرزمين‌هاي مختلف مي‌تواند بيانگر شباهت‌ها و تفاوت‌ها در احساس و ادراك مردمان آن سرزمين‌ها باشد. اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي به مقايسۀ جلوه‌هاي مكتب امپرسيونيسم در اشعار سپهري و پل ورلن مي‌پردازد. سپهري پيش از شاعري، اين مكتب را در نقّاشي‌هاي خود تجربه كرده و پل ورلن در محافل هنري با آن آشنا شده است. تأثيرپذيري از عوامل محيطي چون نور، هوا و رنگ، شعر اين دو هنرمند را به فضاي نقاشي‌هاي امپرسيونيستي مي‌برد. ويژگي‌هايي مانند آشنايي‌زدايي، درك لحظه‌اي زندگي، بازي با رنگ و نور، تصاوير ناتمام، پيوند طبيعت و مدرنيته و ... در شعر اين دو شاعر با اندكي تفاوت ديده مي‌شود. اين مقايسه، تفاوت نگاه دو شاعر را به جهان، هنر و مكتب امپرسيونيسم نشان مي‌دهد. سپهري اين مكتب را دستاويزي قرار داده براي بيان مفاهيم عميق انساني در حالي‌ كه پل ورلن تنها از نظر ساختار به اين مكتب پاي‌بند است. اين تفاوت از سويي ريشه در ميزان تأثير تجربۀ نقّاشي امپرسيونيستي در شعر دارد و از سوي ديگر به ذات شرقي اين مكتب برمي‌گردد.