سنجش پايداري شاخص هاي فضايي-كالبدي محلات راه آهن و رضاشهرِ مشهد با رويكرد شهرگرايي جديد

نظريه شهرگرايي جديد در دهه هاي اخير و در پاسخ به مشكلات متعدد شهري قرن بيستم و با هدف ايجاد شهرهاي سرزنده، جمع و جور، متنوع و مطلوب از نظر كار، پياده روي، زندگي و گزينه هاي حمل و نقل شكل گرفت. نظر به اقبال گسترده اين نظريه در ميان پژوهشگران ايراني هدف پژوهش حاضر سنجش پايداري محله هاي ارگانيك و برنامه ريزي شده مشهد بر اساس شاخص هاي فضايي-كالبدي شهرگرايي جديد مي باشد. در اين راستا دو محله راه آهن (محله ارگانيگ) و فاز دوم رضاشهر (محله برنامه ريزي شده) براي بررسي و مطالعه انتخاب شدند. روش تحقيق از نوع توصيفي تحليلي و جهت ارزيابي پايداري محله هاي مورد نظر از مدل تركيبي AHP و نرم افزار GIS استفاده شده است. بر اين اساس مدل سنجش پايداري مورد استفاده در قالب 7 شاخص فضايي-كالبدي (نوع معبر، عرض پياده رو، كاربري، وسعت قطعات، دسترسي به مركز محله، تعداد طبقات و دسترسي به حمل و نقل عمومي) بصورت سلسله مراتبي ايجاد گرديد . نتايج پژوهش نشان مي دهد 68.43 % از وسعت محله رضاشهر از پايداري متوسط به بالا برخوردار است و 31.57% فاقد پايداري مي باشد. در محله راه آهن ارقام فوق به ترتيب پايداري و ناپايداري عبارتند از 70.84 % و 29.16%. بنابراين طبق شاخص هاي فضايي-كالبدي شهرگرايي جديد، اگرچه دو محله مورد بررسي تفاوت اندكي دارند اما در مجموع محله رضاشهر نسبت به محله قديمي راه آهن ناپايدارتر است. از اين رو مي توان گفت محله هاي قديمي ايران، قرابت بيشتري با اصول شهرگرايي جديد دارند و به بيان ديگر شهرسازي سنتي و ارگانيك بستر مناسب تري براي بكارگيري رويكرد شهرگرايي جديد مي باشد كه مي توان در قالب بازآفريني شهري رويكرد مذكور را بكارگرفت.