تحليل تناسبات فضايي، فضاهاي باز و سرپوشيده شهرك‌هاي مسكوني بر مولفه كارايي كيفيت محيط با رويكرد منطق فازي (مطالعه موردي: ناحيه ششم منطقه پنج تهران)

توجه به مجتمع‌هاي مسكوني موجب شده است تا امروزه دسترسي به مسكن مناسب و استاندارد به عنوان يكي از شاخص‌هاي توسعه به شمار آيد، از مهمترين مقوله‌هاي مرتبط به شهرك‌هاي مسكوني كيفيت محيط مي‌باشد. در همين راستا ضرورت توجه به مولفه‌هاي كيفيت محيط همچون؛ كارايي موجب گرديد تا پژوهش حاضر با هدف بررسي و تحليل ‌تناسبات فضاهاي سبز، دسترسي و سرپوشيده بر مولفه كارايي كيفيت محيط شهرك‌هاي مسكوني، تلاش نمايد تا ضمن بررسي وضعيت موجود، زمينه شناخت، برنامه‌ريزي و طراحي مطلوب‌تر را براي برنامه ريزان و طراحان اين عرصه فراهم سازد. روش تحقيق، تركيبي از توصيفي تحليلي، پيمايشي و شبه آزمايشي از نوع شبيه‌سازي است. داده‌هاي مربوط به نمونه‌هاي پژوهش با شيوه پيمايشي و ساير داده‌ها با استفاده از منابع مكتوب و مطالعات اسنادي به دست آمدند و ابزارهاي گرد‌آوري داده‌ها با توجه به اهداف پژوهش مبتني بر نقشه‌هايGIS و خروجي‌هاي نرم‌افزار AutoCAD 2018 مي‌باشند و شبيه‌سازي يا مدل‌سازي در نرم‌افزار Revit Architectural 2018انجام گرديد و سپس در نرم‌افزارExcel 2013 بررسي و تحليل تناسبات با كمك خروجي‌هاي شبيه‌سازي شده و نقشه‌هاي دوبعدي و سه‌بعدي انجام گرديد و با روش منطق فازي در نرم‌افزارMatlab 2016 تحليل صورت پذيرفت و جامعه نمونه بر اساس شيوه نمونه‌گيري طبقه‌اي فضاهاي باز و سرپوشيده استخراج و شهرك‌هاي مسكوني انتخاب‌شده در ناحيه ششم منطقه پنج تهران و شهرك‌هاي مسكوني همچون آپادانا، اكباتان فاز دو، اكباتان فاز يك و سه مي‌باشند. اين مقاله با هدف شناسايي نقش تناسبات فضاهاي باز و سرپوشيده شهرك ‌هاي مسكوني بر ارتقاي كيفيت محيط، شامل كارايي با استفاده از روش منطق فازي چند معياره ممداني مورد تجزيه تحليل قرارگرفت. پس از تجزيه‌ تحليل داده‌ها نتايج بررسي نسبت‌هاي فضايي در سه نمونه شهرك مسكوني ناحيه ششم منطقه پنج تهران با مولفه كارايي كيفيت محيط نشان مي‌دهند كه تنها با كاهش نسبت توده (فضاهاي سرپوشيده) و افزايش نسبت فضا (فضاهاي دسترسي و سبز) نمي‌توان به افزايش مولفه‌هاي كيفيت محيط دست پيدا كرد، بلكه افزايش مولفه‌هاي كيفيت محيط در ارتباط مستقيم با رعايت تناسبات فضايي بين نسبت‌هاي توده و فضا مي‌باشند.