تحليل فضايي توزيع و دسترسي به خدمات شهري در سطح محلات شهري با رويكرد عدالت فضايي (مطالعه موردي: كاربري‌هاي تجاري شهر اردبيل)

يكي از بااهميت‌ترين و ضروري‌ترين مسائل برنامه‌ريزي شهري، توزيع عادلانه امكانات، خدمات و ميزان دسترسي شهروندان در سطح محله‌ها، ناحيه‌ها و مناطق شهري است، مراكز اقتصادي و تجاري؛ از جمله بانك‌ها و مؤسسات مالي و اعتباري، يكي از مهم‌ترين بخشهاي اقتصادي شهرها محسوب مي‌گردند؛ در همين راستا هدف پژوهش حاضر بررسي ميزان دسترسي شهروندان اردبيل به كاربري‌هاي تجاري در سطح محلات شهر اردبيل مي‌باشد. از همين رو پژوهش حاضر به لحاظ هدف كاربردي و به لحاظ ماهيت توصيفي - تحليلي مي‌باشد. جامعه آماري پژوهش، محلات 44 گانه شهر اردبيل مي‌باشد. جهت تجزيه‌وتحليل اطلاعات از مدل‌هاي آمار فضايي، تحليل لكه‌هاي داغ (Hot Spot Analysis) در نرم‌افزار GIS استفاده شده است. در نهايت جهت تحليل همبستگي بين كاربري تجاري با جمعيت و همچنين تعيين رابطه و همبستگي اين كاربري با ساير كاربري‌هاي خدماتي از تابع رگرسيون در محيط نرم‌افزاري Idrisi Selva استفاده شده است. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد كه در محلات شهر اردبيل از لحاظ وضعيت كلي كاربري‌هاي تجاري نابرابري وجود دارد. بدين ترتيب كه محلات داراي وزنه بالاي كاربري تجاري و غلظت بالاي لكه‌هاي داغ در وضعيت مطلوب بوده كه شامل نواحي 3 و 5 از منطقه 2، ناحيه 7 از منطقه 1 و ناحيه 6 از منطقه 3 مي‌باشند. همچنين بلوك‌هاي با وزنه پايين تجاري و غلظت كم لكه‌هاي داغ كه شامل نواحي 8 و 11 از منطقه 2، ناحيه 11 از منطقه 3 مي‌باشد به لحاظ پايداري شهري در سطح پايين‌تري قرار دارند. درنهايت با توجه به نتايج منبعث از پژوهش، پيشنهاداتي ارائه گرديده است.