پيش بيني جريان ماهانه رودخانه با استفاده از تركيب مدل هاي خطي سري زماني و شبكه هاي بيزين (مطالعه موردي: رودخانه بختياري)

يكي از مسائل مهم در مديريت منابع آب، تهيه و توسعه مدل‌هاي مناسب به منظور پيش‌بيني دقيق‌تر فرآيند جريان رودخانه‌ها مي‌باشد. بدين منظور در مطالعه حاضر براي پيش‌بيني جريان ماهانه رودخانه بختياري، در دوره آماري 1395-1334، از مدل‌هاي سريزماني خطي (ARMA)، مدل هوشمند شبكه بيزين (BN) و مدل تلفيقي BNARMA استفاده شد. عملكرد مدل‌هاي توسعه يافته براساس شاخص‌هاي آماري جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE)، ضريب همبستگي (CC) و آماره كلينگ گوپتا (KGE) مورد ارزيابي قرار گرفتند. از بين مدل‌هاي سري زماني برازش يافته به داده‌ها، مدل AR(3) با داشتن كمترين مقدار معيار اكايكه اصلاح شده برابر با 1089.3 به عنوان مدل مناسب سري ماهانه جريان انتخاب گرديد. نتايج نشان داد كه مدل AR(3) با خطاي (m3/s ) 47.786 از عملكرد قابل قبولي برخوردار است. براي مدل‌سازي جريان ماهانه رودخانه با استفاده از مدل BN از حافظه‌هاي دبي يك ماه قبل، دو ماه قبل تا پنج ماه قبل استفاده شد. نتايج نشان داد كه با توالي سه ماه جريان عملكرد مدل به بهينه ترين حالت ممكن رسيده و با افزايش تعداد ورودي‌ها عملكرد آن تضعيف مي‌شود. ضريب همبستگي، جذر ميانگين مربعات خطا و KGE در بهترين حالت مدل BN در مرحله آزمون به ترتيب 0.826 و ( ) 45.303 و 0.789 مي‌باشد. در مرحله بعد تلفيق مدل‌هاي BN و ARMA(3,0) انجام شد. نتايج حاصل نشان داد كه مدل تلفيقي BNARMA به طور قابل ملاحظه‌اي دقت مدل‌سازي را افزايش داده و خطاي پيش‌بيني را از (m^3/s ) 45.303 به ( m^3/s) 15.021 كاهش داد.