بررسي نقش بازار در تخصيص بهينه آب در دشت شازند

كمبود منابع آب يكي از مهم‌ترين چالش ها ي مديريت آب در كشور است. اين چالش با توجه به افزايش روز افزون تقاضا به‌دليل رشد جمعيت و توسعه بخش كشاورزي بيش‌تر اهميت مي يابد. تلقي از آب به‌عنوان يك كالاي باارزش و داراي قيمت واقعي، مي تواند راه مناسب مصرف و مشوقي براي ذخيره و حفاظت آن را فراهم كند. هدف اين مقاله بررسي نقش بازار در تخصيص بهينه آب در دشت شازند است. تغييرات سطح زيركشت محصولات آبي و سود ناخا لص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) در سال زراعي 1398-1397 با استفاده از نرم‌افزار گمز1 و به‌روش برنامه‌ريزي رياضي مثبت محاسبه و مقايسه گرديد. داده‌ها ي موردنياز به‌صورت كتابخانه‌اي از سازمان آب منطقه ا ي، جهاد كشاورزي و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان مركزي تهيه گرديده است. نتايج نشان مي دهد  كه برقراري بازار آب، تأثير مثبت 4.33 درصدي در سود ناخالص كشاورزان منطقه خواهد داشت. هم‌چنين كشت محصولاتي نظير گندم، جو، لوبيا چيتي، نخود، لوبياي سفيد و عدس سودآوري بيش‌تري برخوردار هستند و مي توانند سطح زيركشت بيش‌تري را به‌خود اختصاص دهند. براساس نتايج، پيشنهاد مي شود جهت مديريت بهينه تقاضاي آب در اراضي شازند، بستر لازم براي شكل‌گيري بازار آب فراهم گردد و كشاورزان منطقه بايد محصولات صادرات گرا و تجاري مانند لوبياي چيتي، لوبياي سفيد، نخود و عدس و ... را كه از سودآوري بيش‌تري برخوردار است را جايگزين محصولات با مصرف بالاي آب و سود پايين كنند.