بررسي عوامل محيطي مؤثر بر اجتماع‌پذيري و ميزان اهميت آن‌ها، مورد مطالعاتي: محيط آموزش معماري

نقش محيط آموزش معماري به‌عنوان الگويي مؤثر در طرحواره ذهني دانشجويان معماري و در تربيت آنان به‌عنوان معماران حرفه‌اي آينده حائز اهميت است. با توجه به ماهيت عملي دروس معماري كه نياز به حضور دانشجويان و تعامل آنان به منظور بهبود فرآيند يادگيري دارد، مي‌توان اين طور تصور كرد كه از طريق ايجاد اجتماع‌پذيري به‌عنوان قابليتي كيفي از محيط آموزش به ارتقاء يادگيري دانشجويان معماري كمك كرد. تحقيق پيش‌رو به بررسي عوامل محيطي تأثيرگذار بر اجتماع‌پذيري در محيط آموزش معماري و ارزيابي روابط ميان آن‌ها و اهميت نسبي هريك مي‌پردازد تا از اين طريق بتواند الگوهايي را براي طراحي محيط آموزش معماري كه ويژگي‌هاي آن به ارتقاء و تسريع فرآيند يادگيري كمك نمايد، ارائه كند. به اين منظور سؤال اصلي اين است كه عوامل مؤثر بر اجتماع‌پذيري در محيط كالبدي آموزش معماري كدامند؟ و روابط بين آن‌ها و وزن نسبي هر يك چگونه است؟ لذا پس از شناخت مفاهيم اوليه، از طريق روش تحليل منطقي و استدلال قياسي، مدل پيشنهادي از عوامل مؤثر بر اجتماع‌پذيري پيشنهاد شده است. سپس از طريق روش دلفي فازي، صحت مدل پيشنهادي در محيط آموزش معماري سنجيده شد. در مرحله بعدي، به منظور سنجش روابط ميان اين عوامل از روش ديماتل فازي استفاده شده و به كمك فرآيند تحليل شبكه‌اي، ميزان اهميت و وزن هر يك از عوامل سنجش شد. نتايج به دست آمده عوامل مؤثر بر اجتماع‌پذيري در محيط آموزش معماري را به صورت شش دسته كلي نشان داد كه عبارت‌اند از: عناصر فيزيكي، عوامل فضايي-معماري، معاني زيباشناختي، احساس امنيت، معنايي-ادراكي و عملكردي- فعاليتي. در بين عوامل اصلي «عناصر فيزيكي» و «عناصر فضايي-معماري» به‌عنوان متغيرهاي علّي به‌دست آمدند كه داراي قدرت هدايت قوي ولي وابستگي ضعيف در طراحي اجتماع‌پذيري در محيط آموزش معماري هستند. همچنين عامل «عملكردي- فعاليتي» بيش‌ترين وزن و اهميت را در بين عوامل اصلي كسب كرد.