ارزيابي كيفيت‌هاي بصري فضاهاي آموزشي بر اساس ترجيحات استفاده‌كنندگان، مورد مطالعاتي: پرديس دانشگاه فردوسي مشهد

در چند دهه اخير توجه ويژه‌اي به منظر و ارتباط آن با ادراك استفاده‌كنندگان از آن، در فضاهاي آموزشي و دانشگاهي شده است. با توجه به تأثير طراحي محيطي بر كيفيت آموزشي، اين پژوهش، به بررسي كيفيت‌هاي بصري فضاهاي آموزشي بر اساس پيشنهادات استفاده‌كنندگان در دانشگاه فردوسي مشهد، به‌عنوان قطب آموزشي در نيمه شرق كشور، مي‌پردازد. به‌منظور دستيابي به اين هدف، از روش نظري و عملي استفاده‌شده است كه در بعد نظري با استفاده از رويكرد كمي كيفي و راهبرد موردكاوي به توصيف و تحليل يافته‌ها پرداخته است و از منابع (كتب و مقالات) استفاده‌شده است و شاخص‌ها و معيارهايي كيفيت بصري بر اساس آراي نظريه‌پردازان در بخش نظري استخراج شده است. در بخش عملي نيز برداشت‌هاي ميداني و پرسشنامه استفاده‌شده است و از مجموع 1775 نفر، 200 كاربر از ميان دانشجويان، اساتيد و كارمندان به‌صورت تصادفي در سه پهنه سايت دانشگاه، انتخاب‌ شده‌اند. با استفاده از روش طبقه‌بندي كيفيت بصري1 به تحليل پرسشنامه‌ها و بررسي ترجيحات استفاده‌كنندگان پرداخته‌شده است كه به‌صورت كمي (امتيازات) و كيفي (دلايل امتيازات) بررسي‌شده است. سپس ميزان انطباق و يا عدم انطباق مؤلفه‌هاي مؤثر بر كيفيت‌هاي بصري استفاده‌كنندگان از فضا با آراء نظريه‌پردازان سنجيده شده است. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه معيارهاي كليدي اوليه در تعيين كيفيت‌هاي بصري فضاهاي آموزشي بر اساس ترجيح و نظر استفاده‌كنندگان از فضا در سايت مورد بررسي شامل مواردي نظير پوشش گياهي مناسب و سرسبزي فضا، استفاده از رنگ مناسب، مبلمان مناسب فضايي و مكانيابي بهينه آن‌ها، استفاده از عناصر طبيعي و استفاده از المان شاخص و متناسب مي‌باشند. همچنين عواملي نظير عدم استفاده از پوشش گياهي مناسب و سرسبز، عدم استفاده از مبلمان مناسب و مكانيابي نامناسب، تميز نبودن فضا، عدم وجود نظم و ترتيب در چيدمان فضايي به‌عنوان اصلي‌ترين مؤلفه‌هاي عدم مطلوبيت (نداشتن كيفيت بصري) بر اساس نظر استفاده‌كنندگان دانشگاه مي‌باشد.