تحليل و رونديابي پارامترهاي مبنايي پيش لرزه‌ها و پس‌لرزه‌هاي زمين‌لرزه آذرماه 1391 زهان در استان خراسان‌جنوبي

تحليل زمان، مكان و بزرگي پيش‌لرزه‌ها و پس لرزه‌ها از جمله مواردي است كه در دهه‌هاي اخير مورد توجه متخصصان رشته‌هاي مرتبط از جمله زمين‌لرزه‌شناسان، مهندسان سازه، مديران بحران و ديگر علوم مرتبط قرار گرفته است. زيرا اين تحليل‌ها در كنار شناسايي شرايط لرزه‌زمين‌ساختي منطقه و رفتار گسل مسبب زمين لرزه، كمك زيادي به رونديابي پيش‌لرزه‌ها و پس‌لرزه‌ها با هدف كاهش تلفات و حتي كاستن تنش‌هاي رواني جامعه آسيب ديده و بازمانده در منطقه زلزله‌زده و مديريت كارآمد بحران در آن شرايط مي‌كند. در اين مقاله به بررسي و ارزيابي داده‌هاي مربوط به يك زمين‌لرزه واقعي و تجربه مشابه به‌دست آمده از ديگر زمين‌لرزه‌ها و ارائۀ الگويي كاربردي در زمينۀ پيش‌بيني پارامترهاي زمين‌لرزه اصلي و هم‌چنين مكان‌يابي و تعيين بزرگي و زمان پس‌لرزه‌ها با هدف كاهش اثرات ناشي از آنها در مناطق زلزله‌زده مي‌پردازيم. بر اين اساس، در پژوهش حاضر، نتايج بررسي‌هاي مربوط به تحليل مبنايي پارامترهاي پيش‌لرزه‌ها و پس‌لرزه‌هاي زمين‌لرزه آذرماه 1391 زهان در استان خراسان جنوبي بررسي شد. اهميت بررسي و پژوهش‌هاي كاربردي در اين بخش از ايران به دليل اين است كه اين بخش از ايران با اين‌كه در دهه‌هاي گذشته شاهد زمين‌لرزه‌هاي مخرب و بزرگي بوده است، در بيش از دو دهۀ اخير، با يك نبود لرزه‌اي مشخص مواجه شده است. چنين شرايطي، بررسي متمركزتر در بارۀ تغييرات لرزه‌خيزي در اين محدوده، به‌دليل قريب‌الوقوع بودن يك زمين لرزه بزرگ را ضرورت مي‌بخشد. نتايج به‌دست آمده از اين پژوهش روي تحليل روند تغييرات پيش‌لرزه‌ها نشان داد كه با بررسي تغييرات مكاني،‌ بزرگي و عمق پيش‌لرزه‌ها مي‌توان تا حدود زيادي به روند يابي پارامترهاي زمين‌لرزه‌ اصلي رسيد. ضمن اين‌كه فراواني پس لرزه ها و فواصل زماني(سكون لرزه اي) مشخص بين آنها مي‌تواند به‌عنوان نشان‌گرهايي براي شناسايي زمان پس لرزه هاي بزرگ‌تر استفاده شود و تحليل‌هاي انجام شده در اين پژوهش نشان داد روش‌هايي از جمله مدل‌هاي ارائه شده در بارۀ سري زماني در كنار تحليل سكون لرزه‌اي به تدقيق زمان پيش‌بيني پس‌لرزه‌هاي بزرگ مي‌انجامد.