بعد عملكردي و سرمايه اجتماعي در فضاهاي شهري تهران، مورد مطالعاتي: محله‌هاي سعادت‌آباد، نازي‌آباد و نارمك

محله از ديرباز پويايي اجتماعي خود را در گرو فضاها و مكان‌هاي خود يافته است. به نظر مي‌رسد از يك سو، تعاملات و روابط ساكنين در فضاهاي عمومي محله شكل گرفته و از سوي ديگر فضاهاي عمومي محله، هويت خود را از حيات اجتماعي موجود باز مي‌يابد. از اين‌رو، تمايزات ميان ساختار عملكردي محله‌ها مي‌تواند منجر به تغيير در ظرفيت‌هاي اجتماعي محله باشد. روش‌شناسي پژوهش حاضر كمّي و با هدف شناسايي رابطه بين مؤلفه‌هاي بعد عملكردي و سرمايه اجتماعي ساكنين شهر تهران انجام شد. در يك طرح توصيفي همبستگي 300 نفر از ساكنين محله‌هاي سعادت‌آباد، نازي‌آباد و نارمك به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند و به پرسش‌نامه خودتنظيم پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و ضريب همبستگي پيرسون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بين همه مؤلفه‌هاي بعد عملكردي و سرمايه اجتماعي به‌طور كلي رابطه مثبت و معني‌دار وجود دارد. بعد اختلاط كاربري بيش‌ترين رابطه را با سرمايه اجتماعي داشت و كاربرد فضا در پاسخ‌گويي به نيازها و كارايي شبكه و راحتي در فضا در مراتب بعدي قرار داشتند. در مورد رابطه بين مؤلفه‌هاي بعد عملكردي و سرمايه اجتماعي به تفكيك محله نتايج نشان داد كه محله سعادت‌آباد كم‌ترين رابطه و دو محله نازي‌آباد و نارمك بيش‌ترين رابطه را داشتند. ارزيابي اين روابط مي‌تواند به متخصصان شهرسازي كمك كند تا زمينه را براي ارائه راهكارهايي جهت بهبود و كارآمدي فضاهاي عمومي شهري و مداخلات براي افزايش سرمايه اجتماعي فراهم كنند.