بررسي روند خشكسالي هيدرولوژيك در سطح حوضه آبريز درياچه اروميه

در سال‌هاي اخير، خشك شدن درياچه اروميه مورد توجه محققين قرار گرفته است. اين درياچه از سال 1995 با حدود 8 متر كاهش سطح آب مواجه بوده است. خشكسالي‌ها به عنوان رويدادهاي حدي مخرب، بر محيط طبيعي منطقه تأثير مي‌گذارند. شناسايي روند خشكسالي براي مديريت و استفاده بهينه از منابع آب، ضروري است. ارزيابي روند توسط شاخص‌هاي خشكسالي، كه شاخص استاندارد بارش (SPI) محبوب‌ترين آن است، راهي منطقي است، زيرا شاخص‌هاي خشكسالي با توجه به شدت، مدت و فراواني، ناهنجاري‌هاي اقليمي را اندازه‌گيري مي‌كنند. در اين مطالعه، روند خشكسالي هيدرولوژيك در حوضه آبريز درياچه اروميه با استفاده از سري‌هاي SPI 12 و 24 ماهه بررسي شد. سري SPI با استفاده از داده‌هاي بارش ماهانه 32 ساله (1986-2017) در 8 ايستگاه منتخب حوضه، تعيين شد. آشكارسازي روند با استفاده از تحليل روند نوآورانه (ITA) و من كندال صورت گرفت و براي شناسايي روندهاي معني‌دار، از آزمون‌هاي معني‌داري در سطح 05/0 استفاده شد. نتايج آزمون‌هاي ITA و من كندال نشان داد كه مراغه، سهند، سقز، تكاب و مهاباد داراي روند كاهشي معني‌دار در سري‌هاي 12 و 24 ماهه هستند. در اروميه، تبريز و سراب، آزمون من كندال روند معني‌داري را نشان نداد؛ درحالي‌كه ITA، روندهاي كاهشي و افزايشي معني‌داري نشان داد. بر اساس نتايج گرافيكي ITA، روند كاهشي در شرايط مرطوب و نرمال و روند افزايشي در شرايط خشكسالي، در اكثر ايستگاه‌هاي حوضه وجود دارد. همچنين نتيجه گرفته شد كه ITA، ابزاري ارزشمند براي استنباط اطلاعات كيفي است. از نتايج اين تحقيق مي‌توان براي مديريت منابع آب و درك ويژگي‌هاي تغيير اقليم استفاده كرد.