پيش‌بيني اثر تغيير اقليم بر پراكنش گونه‌هاي خويشاوندان وحشي خانواده سيب‌زميني (Solanaceae) در ايران با تأكيد بر امنيت غذايي

خانواده سيب‌زميني با 49 گونه از 10 جنس يكي از خانواده‌هاي مهم غذايي، اقتصادي، دارويي و زينتي به‌ حساب مي‌آيد كه شش جنس آن در گروه خويشاوندان وحشي طبقه‌بندي شده‌اند. پيش‌بيني اثر تغيير اقليم بر پراكنش گونه‌هاي گياهي، امري مهم در راستاي مديريت و حفاظت آن‌ها محسوب مي‌شود. در اين مطالعه، بررسي تأثيرات تغيير اقليم بر خانواده سيب‌زميني با رويكرد حفاظتي مورد ارزيابي قرارگرفته و با استفاده از ابزار مدل‌سازي پراكنش گونه‌ها، پراكنش مكاني آينده آن ها توسط مدل بيشينه آنتروپي (MaxEnt) در سناريوهاي مختلف خوش‌بينانه (2.6RCP) و بدبينانه (8.5RCP) براي سال‌هاي 2050 و 2080 در محيط نرم‌افزاري R پيش‌بيني شد. بر اساس نتايج، عملكرد مدل‌ بر اساس شاخص AUC در گونه‌هاي مختلف، خوب يا عالي (0/8 ≤) بوده و اين نشان مي‌دهد مدل سازي پراكنش گونه‌ها با اطمينان آماري بالايي انجام شد. به علاوه، پراكنش همه گونه‌ها در برابر تغيير اقليم در سناريوهاي مختلف آينده هم بهصورت كاهش در زيستگاه‌هاي اصلي فعلي و هم افزايش در زيستگاه‌هاي جديد پيش‌بيني شده است، اما نسبت اين افزايش و كاهش در گونه‌هاي مختلف متفاوت است، به طوري كه در گونه‌هاي Atropa acuminate،Solanum surratense ، Datura stramonium،Hyoscyamus niger، Hyoscyamus reticulatus، Physalis alkekengi و Solanum dulcamara نسبت كاهش بيشتر از افزايش است يعني دامنه تغييرات آنها منفي بوده و تغيير اقليم، بيشتر سبب حذف آنها خواهد شد. در مقابل، در گونه‌هاي Datura innoxia، Physalis divaricate،Solanum alatum و Withania somnifera نسبت افزايش بيشتر از كاهش است، يعني دامنه تغييرات آنها مثبت بوده و تغيير اقليم، بيشتر سبب گسترش آنها خواهد شد.