تجزيه و تحليل تنوع و روابط ژنتيكي در ژنوتيپ‌هاي مختلف دو گونه Triticum aestivum و Aegilops tauschii با استفاده از نشانگرهاي SSR

جنس هاي تريتيكوم و آژيلوپس بواسطه پتانسيل اصلاحي خود همچون تحمل به انواع تنش هاي غير زنده و زنده به عنوان اصلي ترين خزانه ژني گندم در نظر گرفته شده اند. هدف اصلي اين پژوهش ارزيابي تنوع ژنتيكي موجود در 95 توده بومي و وحشي متعلق به دو گونه T. aestivum و Ae. tauschii با استفاده از نشانگرهاي ريزماهواره (SSR) بود. تعداد 25 آغازگر SSR استفاده شده در اين ارزيابي در مجموع 48 قطعه چندشكل تكثير نمودند. متوسط تعداد آلل هاي شناسايي شده، شاخص محتواي اطلاعات چندشكل (PIC)، تنوع ژني (H)، شاخص نشانگر (MI) و قدرت تفكيك (Rp) به ترتيب برابر با 1.96، 0.32، 0.41، 0.80 و 1.27 بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس مولكولي (AMOVA) نشان داد بيشترين سهم تنوع ژنتيكي مربوط به تنوع درون گونه اي (86 %) بود. بر اساس پارامترهاي ژنتيكي مشخص شد كه گونه Ae. tauschii نسبت به T. aestivum از تنوع ژنتيكي بيشتري برخوردار است. تجزيه خوشه اي بر اساس ضريب جاكارد و الگوريتم Neighborjoining كليه توده هاي مورد بررسي را در دو گروه اصلي تفكيك نمود، به طوريكه برخي از توده هاي مربوط به هر گونه در زير گروه يكساني قرار گرفتند. نتايج تجزيه به مختصات اصلي (PCoA) نشان داد دو مؤلفه نخست 50.38 درصد تغييرات مولكولي را توجيه نمودند و باي پلات ترسيم شده بر اساس دو مؤلفه نخست منطبق با الگوي گروه بندي مشاهده شده توسط تجزيه خوشه اي بود. تجزيه ساختار جمعيت نيز جمعيت هاي ارزيابي شده را در چهار زير جمعيت واقعي تفكيك نمود و متوسط شاخص FST در آن ها 0.50 برآورد گرديد. به طور كلي نتايج اين پژوهش نشان داد سطح بالايي از تنوع ژنتيكي درون گونه هاي T. aestivum و Ae. tauschii وجود دارد و آغازگرهاي SSR استفاده شده در اين پژوهش به خوبي قادر به نشان دادن اين ميزان تنوع بودند.