اعتبارسنجي روش ارزيابي فشار گرمايي و شاخص WBGT در مناطق نفت خيز جنوب ايران

مقدمه: تعيين روش هايي جهت ارزيابي استرس هاي حرارتي در محيط هاي كاري مختلف يكي از چالش هاي مهم محققين در اين زمينه مي باشد. مطالعه حاضر با هدف اعتبارسنجي شاخص هاي WBGT و ارزيابي فشارگرمايي (HPA) از طريق اندازه گيري برخي پاسخ هاي فيزيولوژيك در مناطق نفت خيز جنوب ايران انجام گرديد.روش كار: اين مطالعه توصيفي تحليلي بر روي 154 نفر از شاغلين پايانه هاي نفتي خارك، عسلويه و ماهشهر در سه شرايط كاري شامل محيط مسقف، محيط روباز و محيط استراحت در فصل تابستان انجام گرديد. ميزان استرس حرارتي موجود در محيط كار توسط شاخص WBGT و روش ارزيابي فشار گرمايي مورد بررسي قرار گرفت، كه بدين منظور پارامترهاي محيطي دماي خشك،دماي تر، دماي تشعشعي، رطوبت نسبي، فشار بخارآب و سرعت جريان هوا تعيين شد. بمنظور محاسبه شاخص WBGTعلاوه بر روش قرائت مستقيم توسط دستگاه WBGT meter از استاندارد 7243ISO نيز استفاده گرديد. به منظور اعتبار سنجي شاخص هاي مذكور نيز اندازه گيري پارامترهاي فيزيولوژيكي دماي دهاني، دماي تمپان و متابوليسم فعاليت همزمان با اندازه گيري پارامترهاي محيطي صورت گرفت. يافته ها: نتايج آزمون آماري Paired Sample Ttest نشان مي دهد ميانگين شاخص WBGT و ارزيابي احتمال فشار گرمايي در محيط مسقف و روباز داراي اختلاف معنادار مي باشد(p 0/05). همچنين ميانگين شاخص هاي فيزيولوژيك دماي دهاني و دماي تمپان و متابوليسم كاري در محيط مسقف و روباز داراي اختلاف معنادار مي باشد(p 0/05). آزمون همبسـتگي بين شاخص WBGT بعنوان متغيير مستقل و روش ارزيابي فشار گرمايي بعنوان متغيير وابسته معنادار بوده (P 0.05) و از همبستگي بالايي برخوردار است (0/914 =R^2) ميزان همبستگي بين شاخص WBGT با پارامتر هاي دماي دهاني، دماي تمپان و ميزان متابوليسم كاري معنادار بوده (P 0.05) و بترتيب برابر (0/423 =R^2)، (0/335 =R^2) و (0/523 =R^2) مي باشد. ميزان همبستگي بين روش ارزيابي احتمال فشار گرمايي(HPA) با پارامتر هاي دماي دهاني، دماي تمپان و ميزان متابوليسم كاري معنادار بوده (P 0.05) و بترتيب برابر (0/632 =R^2)، (0/605 =R^2) و (0/579 =R^2) مي باشد. اين نتايج نشان مي دهد ميزان همبستگي بين روش ارزيايي احتمال فشار گرمايي با پارامترهاي فيزيولوژيك بيشتر از ميزان همبستگي WBGT با اين پارامترها مي باشد.نتيجه گيري: اين تحقيق نشان داد با توجه به ماهيت شغلي كاركنان شاغل در مناطق نفت خيز شاخص WBGT و ارزيابي فشار گرمايي روش هاي مفيدي جهت ارزيابي استرس حرارتي موجود در پايانه هاي نفتي مي باشند. همچنين مشخص گرديد ارزيابي فشار گرمايي براي اندازه گيري استرس حرارتي در اين مناطق از اعتبار بالاتري برخوردار مي باشد.