روش موردكاوي به‌مثابه الگوي آموزش دلالت‌هايي براي تبيين مكتب شهيد سليماني

روش آموزش مبتني بر مسئله و در قرائتي خاص‌تر، روش مبتني بر موردكاوي (قضيه يا افته‌كاوي) يكي از روشهاي مؤثر يادگيري مسئله‌محور، استدلالي و انگيزشي است. در اين مقاله با رويكردي تحليلي ـ توصيفي و با بررسي اسنادي و تجربي، خوانشي نو و عملياتي از اين روش و دلالتهاي آن براي تبيين مكتب شهيد سليماني ارائه شده است. بدين ترتيب، ضمن بررسي مفهوم، اهداف، خاستگاه و امتيازات موردكاوي، انواع موردكاوي از منظر چگونگي تدوين (كوتاه يا بلند، واقعي يا ساختگي، يك‌مرحله‌اي يا چندمرحله‌اي، ايستا يا پويا، متني يا گفتاري، توصيفي يا پرسشگرانه)، شيوه اجرا (در ميدان يا خارج از ميدان، فردي يا گروهي، يك‌جلسه‌اي يا چندجلسه‌اي، گروهي يا تيمي، با دسترسي يا بدون دسترسي، جواب بسته يا جواب باز) و نقش مربي و استاد (توصيف‌كننده، تبيين‌كننده، تسهيل‌كننده، بازيگر فعال) معرفي شده‌ است. در ادامه چهار ملاحظه (مستند يا تخيلي‌بودن، رويكرد استقرايي يا قياسي، فردمحوري يا موقعيت‌محوري، ژرفانگري يا پهنانگري) در مرحله پيش از تدوين شرح داده شده است. به‌علاوه نه گام عملياتي براي مرحله تدين موردكاوي و نكاتي دربارۀ مرحله اجرا و ارزيابي موردكاوي، مشخص شده‌ است. سخن پاياني اينكه اگر بخواهيم حاج قاسم را به‌عنوان مكتب بشناسيم و بشناسانيم، بايد در برنامه آموزشي دانشگاهي به او و امثال او بيش‌ازپيش و به‌گونه‌اي نو و متفاوت بپردازيم و يكي از راه‌هاي آسان رسيدن به اين هدف، بهره‌مندي از الگوي آموزش موردكاوي است و اين مهم جز با گردهمايي و هم‌افزايي افراد نزديك حاج قاسم با عالمان دانش مديريت و فرهيختگان ادبي براي ساخت موردكاوي‌هاي جذاب، مؤثر و واقعي ميسور نيست.