تحليل اثر پارامترهاي اقليمي و خشكسالي‌هاي هواشناسي بر رخدادهاي گردوغبار داخلي (مطالعه موردي: شهرستان قزوين)

وقوع پديده فرسايش بادي و انتشار ذرات گردوغبار يكي از عوامل مهم و تهديد كننده محيط زيست به‌شمار مي‌رود. تغيير اقليم و تناوب وقوع خشكسالي‌ها، نقش مهمي بر تشديد و يا تضعيف اين رخدادها داشته است. هدف اوليه پژوهش حاضر، بررسي روند تغيير چهار عنصر مهم اقليمي (بارندگي، دما، سرعت باد و رطوبت نسبي) و شاخص توفان گردوغبار (DSI) در شهرستان قزوين با استفاده از آزمون من كندال پيش سفيد شده و تعيين ارتباط بين آنها بر اساس روش رگرسيون خطي چندگانه است. ارزيابي وضعيت خشكسالي‌هاي هواشناسي بر اساس دو شاخص بارش استاندارد شده و شاخص بارش و تبخير و تعرق استاندارد شده و تحليل اثر آنها بر ميزان فعاليت رخدادهاي گردوغبار هدف بعدي اين پژوهش، در منطقه مطالعاتي است. بدين منظور پس از تهيه و پردازش داده‌هاي اقليمي و محاسبه شاخص توفان گردوغبار، نسبت به بررسي روند تغييرات و ارتباط پارامترهاي اقليمي و رخدادهاي گردوغبار اقدام شد. نتايج حاصل نشان داد كه روند تغييرات سالانه بارندگي و رطوبت نسبي در شهرستان قزوين، افزايشي و روند تغييرات سالانه سرعت باد و دماي متوسط هوا، كاهشي بوده است. همچنين بررسي روند تغييرات ماهانه رخدادهاي گردوغبار نشان داد كه تنها در ماه ژولاي روند كاهشي شديدي در وقوع پديده فرسايش بادي و انتشار ذرات گردوغبار داخلي، رخ داده است. در مقياس فصلي به استثناي فصل زمستان كه بدون روند گزارش شده است، در ساير فصول، از شدت وقوع اين رويدادها به ميزان قابل توجهي كاسته شده است. اثر خشكسالي هواشناسي بر رخداد فرسايش بادي در سطح اطمينان 99 درصد، 11 درصد برآورد شد. به‌طور كلي، اين يافته‌ها بيانگر سير كاهشي تخريب اراضي و بيابان‌زايي ناشي از فرسايش بادي در شهرستان قزوين است.