تأثيرگذاري ويژگي‌هاي خاك بر شدت فرسايش بادي در مناطق مختلف استان كرمان

فرسايش بادي يكي از مهم‌ترين جنبه‌هاي تخريب اراضي به‌خصوص در مناطق خشك و نيمه‌خشك محسوب مي‌شود. ويژگي‌هاي خاك از طريق تأثير بر فرسايش‌پذيري آن، در كنترل شدت فرسايش بادي نقش اساسي دارند. هدف اين پژوهش بررسي ارتباط بين ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك و شدت فرسايش بادي و تعيين مهم‌ترين ويژگي مؤثر بود. به اين منظور، شدت فرسايش بادي به‌صورت درجا و با استفاده از يك دستگاه تونل باد قابل حمل در 60 نقطه از مناطق مختلف استان كرمان اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه شدت فرسايش بادي بين 0/03 تا 3/41 گرم بر متر مربع در دقيقه متغير بود. سرعت آستانه فرسايش بادي از طريق تابع تواني باعث كاهش معني‌دار شدت فرسايش شد (0/001 P، 0/81=R^2). درصد ذرات رس و سيلت، مقاومت برشي، ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها، سنگريزه سطحي، خاكدانه‌هاي بزرگ‌تر از 0/25 ميلي‌متر، كربن آلي خاك، كربنات كلسيم معادل و همچنين كلسيم، پتاسيم و منيزيم محلول با شدت‌هاي فرسايش بادي روابط عكس و غيرخطي داشتند. در مقابل با افزايش درصد ذرات شن، سديم محلول، هدايت الكتريكي و نسبت جذب سديم، فرسايش بادي به‌‌طور معني‌داري افزايش يافت. بر اساس نتايج نهايي، از بين ويژگي‌هاي مورد مطالعه، نسبت جذب سديم و ميانگين وزني قطر خاكدانه بيشترين اثرگذاري را بر شدت فرسايش بادي در خاك‌هاي استان كرمان نشان دادند. بنابراين پيشنهاد مي‌شود در راستاي جلوگيري از سديمي شدن و نيز تخريب ساختمان خاك‌ها، اقدامات حفاظتي مناسب انجام شود.