اثرات محلول‌پاشي سيليكات پتاسيم و نانوذرات (سيليسيم+ روي) در مراحل مختلف رشد و نمو بر عملكرد كمي و غني‌سازي دانه برنج (Oryza sativa L.)

سيليس و روي در بين عناصر غذايي نقش كليدي در بهبود تغذيه و افزايش رشد گياه برنج دارند. به‌منظور انجام اين تحقيق، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و با 3 تكرار در مزرعه شخصي واقع در شهرستان بابل، طي سال‌هاي 97-1396 و 98-1397 اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شامل محلول‌پاشي در سه سطح (سيليكات پتاسيم، نانواكسيد سيليسيم و نانواكسيد روي) به‌عنوان عامل اول و مراحل رشد و نمو در پنج سطح ](T1: ابتداي پنجه‌دهي +T2)، (T2: اواسط پنجه‌دهي +T3)، (T3: T4+T5)، (T4: اواخر پنجه‌دهي)، (T5: خوشه‌دهي كامل)[ به‌عنوان عامل دوم درنظر گرفته شدند. نتايج نشان دادند كه هيچ‌يك از صفات مورد مطالعه تحت اثر سال زراعي قرار نگرفتند. حداكثر عملكرد دانه با محلول‌پاشي نانواكسيد سيليسيم (7733 كيلوگرم در هكتار) و نانواكسيد روي (7498 كيلوگرم در هكتار) به‌دست آمد، كه به‌ترتيب به‌خاطر افزايش تعداد كل خوشه‌چه و درصد خوشه‌چه پر (به‌ترتيب 142.0 خوشه‌‎چه و 95.53 درصد) و افزايش تعداد كل پنجه و وزن هزار دانه (به‌ترتيب 19.73 پنجه و 26.80 گرم) بود. بالاترين ميزان عملكرد دانه (7716، 7700 و 7492 كيلوگرم در هكتار) و درصد خوشه‌چه پر (94.83، 94.72 و 93.89 درصد) به‌ترتيب تحت تيمارهاي T1، T2 و T3 به‌دست آمد. بيشترين غلظت سيليس و روي دانه به‌ترتيب با محلول‌پاشي نانواكسيد سيليسيم تحت تيمار T1 (3.97 درصد) و نانواكسيد روي تحت تيمار T2 (21.67 ميلي‌گرم در كيلوگرم) به‌دست آمد.