برآورد كم‌اظهاري درآمد خانوارهاي با مشاغل آزاد در ايران

در اين مطالعه اندازه كم‌اظهاري درآمد مشاغل آزاد در ايران با استفاده از روش هزينه‌‌بنياد و با بهره‌‌گيري از داده بودجه خانوار تخمين زده مي‌‌شود. بدين منظور از منحني انگل مزد و حقوق‌‌بگيران كه بيانگر رابطه بين درآمد و هزينه مواد خوراكي آن‌ها است، براي تخمين درآمد واقعي مشاغل آزاد بر پايه هزينه‌‌هاي اظهار شده مواد خوراكي آن‌‌ها استفاده مي‌‌شود. با استفاده از اين رويكرد، ميانگين كم‌‌اظهاري براي مشاغل آزاد براي سال‌هاي 1379 تا 1398 برابر با 8.5 درصد از كل درآمد اين خانوارها به‌دست مي‌آيد. با بررسي اندازه كم‌‌اظهاري در گروه‌‌هاي مختلف شغلي مي‌‌توان مشاهده كرد كه بالاترين كم‌‌اظهاري در گروه‌‌هاي شغلي «كاركنان ماهر كشاورزي، جنگلداري و ماهيگيري» و «قانون‌گذاران، مقامات عالي‌رتبه و مديران» است. در ادامه به‌منظور مطالعه رفتار كم‌‌اظهاري در طول زمان، كم‌‌اظهاري به‌صورت مجزا براي سال‌هاي مختلف تخمين زده مي‌‌شود. نتايج تخمين‌‌هاي اين بخش نمايانگر وجود روند صعودي در ميزان كم‌‌اظهاري در طول سال‌هاي 1383 تا 1389 است، به‌گونه‌‌اي كه اندازه كم‌‌اظهاري در سال 1389 به‌صورت قابل‌‌توجهي بالاتر از سال‌هاي ديگر مي‌باشد.