تعيين ارزش اقتصادي آب آبياري و بررسي واكنش كشاورزان به كاهش منابع آب در دسترس مزارع سد مارون بهبهان

هدف پژوهش حاضر تعيين ارزش اقتصادي آب آبياري و بررسي واكنش مصرف كننده (كشاورزان) به سياست كاهش منابع آب در دسترس در مزارع زيرسد مارون بهبهان در استان خوزستان است. براي انجام اين تحقيق، از رويكرد برنامه ريزي رياضي مثبت (PMP) و توابع توليدمنطقه اي محصولات كشاورزي(SWAP) استفاده شد. ابتدا ارزش اقتصادي آب آبياري در مزارع تحت پوشش سد مارون بهبهان براساس محصولات عمده ي منطقه ي مورد مطالعه(گندم، ذرت، حبوبات و محصولات جاليزي) تعيين شد. سپس، واكنش كشاورزان به سياست كاهش منابع آب در دسترس تحت سناريوهاي كاربردي 10%، 20%، 30% و 40%مورد تحليل وارزيابي قرارگرفت و تغييرات سود ناخالص كشاورزان و تغييرات الگوي كشت محصولات به دست آمد. داده هاي به دست آمده مربوط به سال زراعي97-1396 مي باشند. پس از حل مدل، ارزش اقتصادي هر مترمكعب آب آبياري در سطح مزارع بهبهان 2292 ريال برآوردشد. نتايج نشان داد كه تفاوت قابل توجهي بين ارزش اقتصادي آب آبياري و نرخ آب بهاي پرداختي كشاورزان وجود دارد و كاهش آب در دسترس سبب افزايش ارزش اقتصادي آب آبياري و كاهش سودناخالص كشاورزان مي شود و از طرفي اين سياست باعث صرفه جويي در آب و راهي براي تخصيص مجدد آن براي توليد محصولات با صرفه ي اقتصادي بيشتر مي باشد. همچنين در اين مطالعه مشخص شد كه بين هر متر مكعب آب آبياري و قيمت آب پرداخت شده توسط كشاورزان تفاوت اقتصادي قابل توجهي وجود دارد و فقط حدود 48٪ از ارزش اقتصادي آب از نظر هزينه توليد و حمل و نقل پرداخت مي شود. در ﭘﺎﯾﺎن، ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻣﺼﺮف ﺑﯽروﯾﻪيآب، ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺮخ آبﺑﻬﺎي ﭘﺮداﺧﺘﯽ ﺑﺮاي ﮐﺸﺎورزان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ارزش اﻗﺘﺼﺎدي آب و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﻼف درآﻣﺪي ﮐﺸﺎورزان ﭘﯿﺶﻧﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ دادهﺷﺪ .