بررسي رشد ساختار روايي در كودكان دوزبانۀ مازندراني- فارسي

ايران كشوري چندفرهنگي و چندزبانه است. بررسي تأثير دوزبانگي بر توانايي‌هاي زباني كودكان و روند فراگيري و يادگيري زبان هم از منظر روان‌شناسي زبان و هم جامعه‌شناسي زبان در مقوله برنامه‌ريزي زباني مهم است. هدف پژوهش حاضر ــ كه از نوع توصيفي ـ تحليلي و مقايسه اي است ــ بررسي و تحليل روايت هاي داستاني شفاهي كودكان دوزبانۀ مازندراني ـ فارسي جويبار است تا از يك سو تأثير سن بر رشد ساختار روايي كودكان و از سوي ديگر، مهارت روايي كودكان در هر يك از اين دو زبان بررسي و از دو منظر پيچيدگي ساختار و طول روايت مقايسه شود. به اين منظور، ساختار ۳۲ روايت‌ شفاهي مازندراني و فارسي 16 دختر و پسر 4 تا 6 سالۀ دوزبانه (در چهار گروه سني الف: 4 -4.5، ب: 4.5 -5، ج: 5- 5.5، د: 5.5- 6) بررسي شده‌اند. نتايج نشان مي دهند كه متغير سن بر پيچيدگي ساختار روايت در هر دو سطح كلان و خرد و در هر دو زبان مازندراني و فارسي تأثير معناداري دارد. مقايسۀ روايت‌هاي فارسي و مازندراني كودكان دوزبانه نشان مي‌دهد كه روايت‌هاي فارسي اين كودكان پيچيده‌تر از روايت‌هاي مازندراني‌شان است و اين تفاوت به لحاظ آماري معنادار است. اين تفاوت ناشي از تفاوت معنادار در مقوله‌هاي كنش، پيامد، حروف ربط هم‌پايه و نيز كاربرد افعال ذهني و بياني است. بررسي و مقايسه و طول روايت با استفاده از محاسبۀ ميانگين طول پاره گفتار و تعداد واژه تفاوت معناداري را با توجه به متغير سن و زبان نشان نمي‌دهد، هر چند كه طول روايت با بالا رفتن سن بيشتر شده است.