بررسي درون مايۀ اشعار «سُرو» در شهرستان رستم

ادبيات عاميانۀ هر قوم و خطّه اي نشان دهنده و بيانگر فكر، باور، آداب و رسوم، رفتار، مناسبات فرهنگي و اجتماعي و شيوۀ زندگي است. اين ادبيات كه در نظم و نثر تجلي پيدا مي كند، آيينه اي است كه منعكس كنندۀ ويژگي هاي اجتماعي يك قوم است. از ميان انواع متفاوت ادبيات عامه، شعر از جايگاه خاصي برخوردار است و در ميان قالب هاي گونا گون شعري، مفردات در ادب فارسي پيشينۀ ديرينه اي دارد. اين قالب شعري در جاي جاي قلمرو زبان فارسي از آغاز پيدايش شعر تاكنون رواج دارد.. يكي از مناطقي كه اين قالب شعري در آن گسترش ويژه‌اي يافته است، شهرستان رستم است. بررسي‌ها نشان مي دهد مهمترين و پربسامدترين قالب شعري ادب عامه در اين شهرستان، مفردات است كه با توجّه به مناسبت‌ها، شعر آن توسط خوانندگان خوانده مي شود. انواع مفردات در ادبيات عامۀ شهرستان رستم به «بيت»، «سُرو»، «شروه» و «لالايي» تقسيم مي شود. در اين پژوهش سعي شده است كه يكي از مفردات به نام «سُرو» از نظر درونمايه تجزيه و تحليل شود. سُرو جولانگاه ذوق و صوت زنان در جشن عروسي است كه قسمتي از فرهنگ مردم شهرستان در آن تجلي پيدا مي كند. اين اشعار در حقيقت حكايت مهر و علاقۀ مادران و زنان به پسران و مردان است؛ آنچنان كه بايد و شايد از عهدۀ اين عشق و علاقۀ قلبي برآمده‌اند و حق خويش را ادا كرده‌اند. از سوي ديگر فرهنگ عروسي را در اين اشعار مي توان مشاهده كرد؛ به نوعي سرو جلوگاه فرهنگي ديرين در جشن عروسي شهرستان رستم است. درونمايه‌هايي كه اين اشعار در بر دارند، عبارتند از: مرد ستايي، توصيف، پند، تهديد، آداب عروسي، تحقير، ازدواج زود هنگام، تحذير، فخرفروشي، تجلي دين و مذهب.